Ένας αγωγός φυσικού αερίου που συνδέει τη Λιθουανία και τη Λετονία επλήγη από έκρηξη στη βόρεια Λιθουανία χωρίς να υπάρχουν άμεσα στοιχεία για επίθεση.
Μια μαινόμενη πυρκαγιά κατασβέστηκε αργότερα στο σημείο της έκρηξης στην κομητεία Panevezys την Παρασκευή, δήλωσε η λιθουανική εταιρεία μεταφοράς φυσικού αερίου Amber Grid.
Η παροχή φυσικού αερίου διακόπηκε αρχικά καθώς η έκρηξη κατέστρεψε έναν από τους δύο παράλληλους αγωγούς που έστελναν αέριο από τη Λιθουανία στη Λετονία. Ωστόσο, ώρες αργότερα, η παροχή φυσικού αερίου στη Λετονία αποκαταστάθηκε, σύμφωνα με τον Biknius.
Η Λιθουανία, όπως η κατεστραμμένη από τον πόλεμο Ουκρανία, συνορεύει με τη Ρωσία και βρίσκεται στη Βαλτική Θάλασσα, όπου οι αγωγοί φυσικού αερίου Ρωσίας-Γερμανίας Nord Stream καταστράφηκαν από εκρήξεις πέρυσι.
Οι φλόγες υψώθηκαν αρχικά περίπου 50 μέτρα (160 πόδια) στον αέρα και μπορούσαν να φανούν σε απόσταση τουλάχιστον 17 χιλιομέτρων (11 μίλια). Δεν αναφέρθηκαν τραυματισμοί ή θάνατοι, μετέδωσε το βαλτικό πρακτορείο ειδήσεων BNS.
Ο Ποβίλας Μπαλτσιούνας, επικεφαλής της δημόσιας διοίκησης στην κοντινή πόλη Pasvalys, είπε ότι οι φλόγες αρχικά έκαιγαν σαν «ένας μεγάλος πυρσός αερίου» πριν ηρεμήσουν.
Ο Αντιπρόεδρος του Ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας χαρακτήρισε την κοινή δήλωση του Φούμιο Κισίντα και του Τζο Μπάιντεν ότι οποιαδήποτε πιθανή χρήση πυρηνικών όπλων από τη Ρωσία στην Ουκρανία θα είναι μια ανεπανόρθωτη εχθρική πράξη κατά της ανθρωπότητας ως «φρικτή ντροπή».
ΜΟΣΧΑ, 14 Ιανουαρίου. /TASS/. Ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Φούμιο Κισίντα ενήργησε ως συνοδός των ΗΠΑ και πρόδωσε τη μνήμη εκατοντάδων χιλιάδων θυμάτων του πυρηνικού βομβαρδισμού στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι, δήλωσε το Σάββατο ο αντιπρόεδρος του Ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας Ντμίτρι Μεντβέντεφ.
Ο Μεντβέντεφ χαρακτήρισε την κοινή δήλωση του Κισίντα και του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ότι οποιαδήποτε πιθανή χρήση πυρηνικών όπλων από τη Ρωσία στην Ουκρανία θα είναι μια ανεπανόρθωτη εχθρική ενέργεια κατά της ανθρωπότητας «φρικτή ντροπή». Ο Μεντβέντεφ υπογράμμισε ότι «δεν θα σχολιάσει καν την παράνοια σχετικά με τα πυρηνικά σχέδια του κράτους μας».
"Απλώς σκεφτείτε το. Ο επικεφαλής της ιαπωνικής κυβέρνησης, με την ταπεινωτική υποτακτική έκσταση του, μιλάει ετσι για τη Ρωσία, προδίδοντας τη μνήμη εκατοντάδων χιλιάδων Ιαπώνων που κάηκαν στα πυρηνικά πυρά της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι.
Ο Kishida ξεχασε ότι οι ΗΠΑ ήταν το μόνο κράτος που χρησιμοποίησε πυρηνικά όπλα.
Και η ίδια η πατρίδα του Κισίντα ήταν το μόνο θύμα», είπε ο αξιωματούχος στο κανάλι του στο Telegram.
Σύμφωνα με τον Μεντβέντεφ, ο Ιάπωνας Πρωθυπουργός θα έπρεπε «να το υπενθυμίσει στον Πρόεδρο των ΗΠΑ και να απαιτήσει μετάνοια που δεν έχουν εκφράσει οι αρχές των ΗΠΑ για αυτήν την πολεμική πράξη».
"Αλλά όχι. Ο Kishida είναι μόνο ένα προσωπικό εξυπηρέτησης για τους Αμερικανούς. Και οι υπηρέτες δεν μπορούν να έχουν θάρρος. Οι Ιάπωνες μπορούν μόνο να λυπηθούν", είπε ο Μεντβέντεφ.
Περιέγραψε μια μέθοδο που θα μπορούσε να είχε χρησιμοποιήσει ο Ιάπωνας πρωθυπουργός για να «ξεπλύνει» αυτή τη ντροπή, αλλά δήλωσε τη βεβαιότητά του ότι «η έννοια της τιμής δεν είναι χαρακτηριστική για αυτή τη γενιά Ιάπωνων υποτελών».
Την Παρασκευή, ο Μπάιντεν και ο Κισίντα είχαν συνάντηση στην Ουάσιγκτον, εκδίδοντας κοινή δήλωση στη συνέχεια.
Συγκεκριμένα, η δήλωση αναφέρει περαιτέρω κυρώσεις κατά της Ρωσίας και υποστήριξη προς την Ουκρανία και αναφέρει ότι η πιθανή χρήση πυρηνικών όπλων από τη Ρωσία στην Ουκρανία θα ήταν απαράδεκτη.
Δύο πολίτες του Νεπάλ που επέβαιναν στο επιβατικό αεροπλάνο της νεπαλέζικης αεροπορικής εταιρείας Yeti Airlines που συνετρίβη επέζησαν και τώρα νοσηλεύονται, είναι σε εξαιρετικά σοβαρή κατάσταση.
«Δύο Νεπαλέζοι νοσηλεύονται σε εξαιρετικά σοβαρή κατάσταση», είπε η πηγή.
Το τηλεοπτικό κανάλι News 18 ανέφερε νωρίτερα τον θάνατο και των 72 επιβαινόντων στο αεροσκάφος. Το Γαλλικό Πρακτορείο επικαλέστηκε τον Γκουρουντάτα Ντάκαλ, βοηθό επικεφαλής αξιωματούχου στην περιοχή Κάσκι, ο οποίος αποκάλυψε ότι «Μέχρι στιγμής έχουμε βρει 29 πτώματα και επίσης στείλαμε επιζώντες στο νοσοκομείο».
Το αεροπλάνο της Yeti Airlines του Νεπάλ που πετούσε από το Κατμαντού προς την Ποκάρα συνετρίβη το πρωί της Κυριακής. Στο αεροπλάνο επέβαιναν 72 άτομα, μεταξύ των οποίων 53 Νεπαλέζοι, τέσσερις Ρώσοι, πέντε Ινδοί, δύο Νοτιοκορεάτες και ένας Ιρλανδός, ένας Αργεντινός, ένας Αυστραλός και ένας Γάλλος. Σύμφωνα με το News-18, όλοι πέθαναν.
Η ρωσική πρεσβεία επιβεβαίωσε στο TASS τους θανάτους των Ρώσων.
Η συντριβή σημειώθηκε κατά την προσγείωση. Ένα περιφερειακό αεροσκάφος μικρών αποστάσεων ATR 72, που κατασκευάστηκε στη Γαλλία και την Ιταλία από την εταιρεία κατασκευής αεροσκαφών ATR, συνετρίβη στο έδαφος. Μπορεί να μεταφέρει έως και 74 επιβάτες. Οι διασώστες εξακολουθούν να εργάζονται στο σημείο.
«Η Ρωσία θα μας καταστρέψει – Αυτό είναι πέρα από κάθε αμφιβολία»
«Η ανθρωπότητα βρίσκεται προ ενός ολοκληρωτικού θερμοπυρηνικού πολέμου»: Αυτό είναι το αγωνιώδες μήνυμα του Αμερικανού συγγραφέα και πρώην αξιωματικού πληροφοριών του Σώματος Πεζοναυτών των ΗΠΑ και επιθεωρητής όπλων της Ειδικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών Σκοτ Ρίττερ.
Όπως είπε ο Αμερικανός ειδικός η κατάσταση στην Ουκρανία εγκυμονεί πολύ περισσότερους κινδύνους από ότι η αντίστοιχη κατάσταση τον Οκτώβριο του 1962 με την Κρίση των πυραύλων της Κούβας.
Αυτό γιατί, όπως είπε, τότε υπήρχε επικοινωνία ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ρωσία, μέσω «διάφορων καναλιών» και υπήρχαν διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων.
Σήμερα δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο.
Πολύ απλά ΗΠΑ και Ρωσία δεν μιλούν μεταξύ τους, δεν υπάρχει κανενός είδους διαπραγμάτευση και απουσιάζει ο οποιοσδήποτε μηχανισμός επίλυσης κρίσεων.
«Είχα ένα γεύμα πρόσφατα με τον Ρώσο πρεσβευτή στις ΗΠΑ Anatoly Antonov. Μπορείτε να έχετε ότι γνώμη θέλετε για αυτόν αλλά πρόκειται για τον κορυφαίο Ρώσο διαπραγματευτή. Είχε εκπροσωπήσει τη χώρα του στις διαπραγματεύσεις επί Μπάρακ Ομπάμα για την επίτευξη συμφωνίας στην νέα συνθήκη START για τα πυρηνικά όπλα.
Είναι ένας διπλωμάτης με τεράστια εμπειρία και έχει επιτύχει μεγάλα επιτεύγματα που κανείς άλλος σήμερα ένοικος του StateDepartmentδεν έχει.
Και όμως αυτός ο άνθρωπος ζει σε ένα “χρυσό κλουβί”: Κανείς στις ΗΠΑ δεν θέλει να μιλήσει μαζί του, κάνεις δεν θέλει να ακούσει τις ρωσικές απόψεις , κανείς δεν θέλει να έχει την οποιαδήποτε επαφή μαζί του. (…) Σε ότι αφορά τα πυρηνικά το υπουργείο Εξωτερικών δεν έχει καμία εξουσία απολύτως.
Τον απόλυτο έλεγχο τον έχει το Πεντάγωνο, το οποίο δεν έχει καμία εμπειρία τώρα αναφορικά με κάποπια συζήτηση για τον έλεγχο των πυρηνικών. Όπως δε, μου είπε και ο Antonov, η ίδια κατάσταση είναι και στη Ρωσία.», είπε ο Σκοτ Ρίττερ για να συνεχίσει:
«Είμαστε επομένως σε μια κατάσταση, όπου στις δύο χώρες, οι άνθρωποι που θα έπρεπε να είναι υπεύθυνοι για τον έλεγχο και τον περιορισμό, ή το δυνατόν του πυρηνικού οπλοστασίου, ασχολούνται μόνο με το πώς θα κάνουν αυτά τα όπλα περισσότερα και καλύτερα. Δεν υπάρχει καμία κουλτούρα αποκλιμάκωσης ή ελέγχου των όπλων.
Πρόκειται τρέλα. Πρόκειται για τον ίδιο τον ορισμό της τρέλας.
Δεν μπορώ να το περιγράψω αλλιώς παρά ως παγκόσμια αυτοκτονία αυτό που συμβαίνει.
Κανείς δεν μιλά για αποκλιμάκωση των πυρηνικών εξοπλισμών πλέον. Όλοι μιλούν για κούρσα εξοπλισμών. (…)
Οι Ρώσοι θα μας αφανίσουν σε ένα πυρηνικό πόλεμο. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για αυτό. Έχουν καλύτερα όπλα, πιο πολλά περισσότερο εξελιγμένα.
Υπήρχε κάποια στιγμή που νομίζαμε ότι θα μπορούσαμε να νικήσουμε σε ένα τέτοιο πόλεμο, “αποκεφαλίζοντας” την ρωσική ηγεσία, την στρατιωτική ηγεσία και τις μεγάλες βάσεις εκτόξευσης με ένα πρώτο κτύπημα.
Ότι θα έμενε από αυτή την επίθεση, σύμφωνα με αυτό το σενάριο θα μπορούσαμε να το αντιμετωπίσουμε με τις βάσεις του AEGIS στην ξηρά σε Ρουμανία και Πολωνία αλλά και τοποθετώντας τα αντιτορπιλικά Arleigh Burke σε στρατηγικά σημεία ανά την υδρόγειο ώστε να μπορούν να αναχαιτίσουν τους εναπομείναντες ρωσικούς βαλλιστικούς πυραύλους.
Οι Ρώσοι όμως μας έχουν τσεκάρει σε αυτό δύο και τρεις φορές. Έχουν πλέον όπλα που μπορούν μας καταστρέψουν περά από κάθε αμφιβολία.
Το χειρότερο όμως είναι, ότι δεν έχουμε πλέον την ικανότητα να διαπραγματευτούμε.»
«Αυτοί οι τύποι έχουν δεκάδες, εκατοντάδες απόρρητα έγγραφα. Χωρίς φυλακή» τόνισε ο Snowden
Ο πρώην πράκτορας της αμερικανικής NSA (Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας) και πληροφοριοδότης Edward Snowden αποκάλυψε πως ο Joe Biden ως αντιπρόεδρος (2009 -2016) υπέκλεψε τα περισσότερα απόρρητα έγγραφα από κάθε άλλον αξιωματούχος. «Για παράδειγμα, η Reality Winner (σ.σ.πρώην στέλεχος της NSA0 καταδικάστηκε σε 5 χρόνια φυλάκιση για ένα μόνο έγγραφο», έγραψε στο Twitter ο Snowden, σχολιάζοντας την είδηση ότι έγγραφα με επισήμανση ως διαβαθμισμένα είχαν βρεθεί στο think tank του Biden.
Σημείωσε επίσης ότι πριν από τον Biden, άλλοι που είχαν παράνομα στην κατοχή τους μυστικά έγγραφα περιλαμβάνουν τους πρώην προέδρους των ΗΠΑ Donald Trump και Bill Clinton, καθώς και τον πρώην επικεφαλής της CIA David Petraeus. «Αυτοί οι τύποι έχουν δεκάδες, εκατοντάδες απόρρητα έγγραφα. Χωρίς φυλακή» τόνισε ο Snowden.
Εισαγγελική έρευνα
Τη Δευτέρα (9/1/2022), το CBS News ανέφερε, επικαλούμενο πηγές, ότι περίπου δέκα έγγραφα, με την επισήμανση ως απόρρητα, από τη θητεία του Biden ως Αντιπροέδρου υπό τον Obama βρέθηκαν στο Κέντρο Διπλωματίας και Παγκόσμιας Δέσμευσης Penn Biden στην Ουάσιγκτον. Ο Λευκός Οίκος επιβεβαίωσε ότι τα έγγραφα βρέθηκαν από τους δικηγόρους του προέδρου στις 2 Νοεμβρίου 2022, οι οποίοι στη συνέχεια ειδοποίησαν τα Εθνικά Αρχεία, όπου πρέπει να παραδοθούν όλα αυτά τα έγγραφα. Το προσωπικό του ειδοποίησε το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, το οποίο εξετάζει πώς τα απόρρητα έγγραφα μπήκαν στο κτίριο του think tank. Πρόκειται για ένα προκαταρκτικό βήμα, μετά το οποίο ο επικεφαλής του υπουργείου Δικαιοσύνης θα πρέπει να αποφασίσει για περαιτέρω έρευνα και τον διορισμό ειδικού εισαγγελέα για την αντιμετώπιση της υπόθεσης.
Η αποκάλυψη για τα απόρρητα έγγραφα
Ο γενικός εισαγγελέας Merrick Garland ανέθεσε στον εισαγγελέα των ΗΠΑ στο Σικάγο να εξετάσει έγγραφα με την επισήμανση διαβαθμισμένων που βρέθηκαν στο Penn Biden Center for Diplomacy and Global Engagement στην Ουάσιγκτον, δήλωσαν στο CBS News δύο πηγές με γνώση της έρευνας. Τα περίπου 10 έγγραφα προέρχονται από το γραφείο του Biden ως αντιπροέδρου, ανέφεραν οι πηγές. Το CBS News αποκάλυωψε ότι το FBI εμπλέκεται επίσης στην έρευνα του εισαγγελέα των ΗΠΑ. Το υλικό αναγνωρίστηκε από δικηγόρους του Biden στις 2 Νοεμβρίου 2022, λίγο πριν από τις ενδιάμεσες εκλογές, επιβεβαίωσε ο ειδικός σύμβουλος του προέδρου Richard Sauber. Τα έγγραφα ανακαλύφθηκαν όταν οι δικηγόροι του Biden έβαζαν σε πακέτα τα αρχεία σε που βρίσκονταν σε μια κλειδωμένη ντουλάπα για να προετοιμαστούν να εκκενώσουν τον χώρο του γραφείου του think tank στην Ουάσιγκτον», είπε o Sauber στο CBS News. Τα έγγραφα υπήρχαν σε έναν φάκελο που βρισκόταν σε ένα κουτί με άλλα μη διαβαθμισμένα έγγραφα, ανέφεραν οι πηγές. Οι πηγές δεν αποκάλυψαν ούτε τι περιέχουν τα έγγραφα ούτε το επίπεδο διαβάθμισής τους. Πηγή που γνωρίζει το θέμα είπε στο CBS News ότι τα έγγραφα δεν περιείχαν με το πυρηνικό οπλοστάσιο. Ο Sauber είπε επίσης ότι την ίδια ημέρα που ανακαλύφθηκε το υλικό, στις 2 Νοεμβρίου, το γραφείο του συμβούλου του Λευκού Οίκου ειδοποίησε τα Εθνικά Αρχεία, τα οποία παρέλαβαν το υλικό το επόμενο πρωί. «Η ανακάλυψη αυτών των εγγράφων έγινε από τους δικηγόρους του προέδρου», είπε ο Sauber. «Τα έγγραφα δεν αποτέλεσαν αντικείμενο οποιουδήποτε προηγούμενου αιτήματος ή έρευνας από τα Αρχεία. Από την ανακάλυψη αυτή, οι δικηγόροι του προέδρου συνεργάστηκαν με τα Αρχεία και το Υπουργείο Δικαιοσύνης σε μια διαδικασία για να διασφαλίσουν ότι τυχόν αρχεία της κυβέρνησης Obama-Biden βρίσκονται όπως πρέπει στην κατοχή των Αρχείων».
Ο αείμνηστος καθηγητής Δημήτριος Βεζανής ήταν κορυφαία νομική και πνευματική προσωπικότητα της εποχής του. Στο βιογραφικό του αναφέρονται χαρακτηριστικά και τα εξής: «Πολιτικός επιστήμονας, πολιτειολόγος και συνταγματολόγος, κορυφαία προσωπικότητα των επιστημών, των γραμμάτων και της διανόησης, φλογερός πατριώτης και μεγάλος φίλος της Κύπρου». Αν και επιστήμονας περιωπής, ήταν πολύ χαμηλών τόνων, ιδανικός συνωμότης, με την καλή έννοια της λέξης, και ακατάβλητος μαχητής. Εργαζόταν αθόρυβα και αθέατα, όπως το επέβαλλαν οι περιστάσεις. Προτού ακόμη αρχίσει να ωριμάζει η απόφαση για τη διεξαγωγή ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα στην Κύπρο, ο αείμνηστος Βεζανής είχε γράψει βιβλίο με τίτλο «Το Ζήτημα της Κύπρου», όπου ανέλυε το κυπριακό πρόβλημα, υποστήριζε το αίτημα του κυπριακού λαού για αυτοδιάθεση και καλούσε τους Βρετανούς να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους στην Ελλάδα, ότι μετά τον πόλεμο θα μοιράζονταν τους καρπούς της νίκης κατά του Άξονα. Σε δημόσιες ομιλίες του αναφερόταν πάντοτε στο Κυπριακό, χαρακτηρίζοντάς το ως το μεγαλύτερο εθνικό θέμα, που έπρεπε να έχουν όλοι οι Έλληνες σε πρώτη προτεραιότητα. Πίστευε, και το έλεγε πάντοτε δημόσια και στους φοιτητές του, ότι η εκάστοτε Κυβέρνηση, η Βουλή, οι Επιστημονικοί Σύλλογοι και άλλα οργανωμένα σύνολα της Ελλάδας είχαν ιερή υποχρέωση να ενδιαφέρονται για την Κύπρο, να μιλούν για την ελληνικότητά της και να προβάλλουν το αναφαίρετο δικαίωμα του Κυπριακού Ελληνισμού για Αυτοδιάθεση - Ένωση.
Ο Δημήτριος Βεζανής ήταν πολυμαθέστατος νομικός επιστήμονας και άνθρωπος του πνεύματος. Καθηγητής της Πολιτειολογίας στην Πάντειο Ανωτάτη Σχολή Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών (Πάντειο Πανεπιστήμιο σήμερα) το 1937 και καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών το 1948, Νομάρχης Άρτας και διευθυντής του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (1936-48). Κατά τη διάρκεια της Κατοχής ανέπτυξε πλούσια αντιστασιακή δράση. Διετέλεσε στέλεχος του Εθνικιστικού Συνδέσμου και της αντιστασιακής οργάνωσης «Πρόμαχοι», καθώς και εκδότης των αντιστασιακών εντύπων «Προμαχών» και «Μπόμπα». Μετά την απελευθέρωση δεν έπαψε να ασχολείται με τα κοινά. Ως ανυπόταχτος εθνικός αγωνιστής δεν δίστασε να πολιτευτεί και να κατέλθει ως υποψήφιος βουλευτής Πειραιά με το κόμμα των Χιτών, του φίλου και συναγωνιστή του, Γεώργιου Γρίβα. Μέχρι τον θάνατό του δεν έπαψε να ασχολείται με τα εθνικά θέματα, αλλά ποτέ του δεν μίλησε για την προσφορά του στους εθνικούς αγώνες, αν και όλη του η ζωή ήταν ένας ατέλειωτος αγώνας εθνικής προσφοράς. Ιδιαίτερα για την Κύπρο αφιέρωσε μέγα μέρος των εθνικών δραστηριοτήτων του, όταν άλλοι ακαδημαϊκοί, επιστημονικοί, πνευματικοί καθώς και οικονομικοί κυρίως παράγοντες στην Ελλάδα τηρούσαν απαράδεκτα αδιάφορη και κάποτε αρνητική στάση στο αίτημα της Κύπρου για Αυτοδιάθεση - Ένωση. Αν δεν αποκάλυπταν άλλοι φίλοι και συναγωνιστές του, και ιδιαίτερα ο Κύπριος επιστήθιος φίλος, συνεργάτης και συναγωνιστής του Σάββας Λοϊζίδης, την πλούσια εθνική προσφορά του, ίσως να μην γινόταν ποτέ γνωστή στο ευρύτερο κοινό.
Η απόφαση για διεξαγωγή ενωτικού δημοψηφίσματος και η απόφαση για ένοπλο κίνημα
Το Κυπριακό ήταν ένα από τα κύρια θέματα που απασχολούσαν από νεανικής ηλικίας τον ανήσυχο φοιτητή της Νομικής, που αναδείχθηκε κορυφαίος επιστήμονας και διεκδικητής των εθνικών δικαίων. Βαθύς γνώστης της Ιστορίας του νησιού μας και των αγώνων του για Αυτοδιάθεση - Ένωση με τη Μητέρα Ελλάδα και στενός φίλος του Σάββα και του Σωκράτη Λοϊζίδη, ήταν φυσικό επακόλουθο να αναμειχθεί ενεργά στις δραστηριότητες των Κυπρίων της Αθήνας για τη διεκδίκηση της ελευθερίας της ιδιαίτερης πατρίδας τους. Οι δραστηριότητες αυτές άρχισαν να εντατικοποιούνται μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι Βρετανοί λησμόνησαν τις υποσχέσεις τους στην Ελλάδα, ότι θα μοιράζονταν τους καρπούς της νίκης κατά του Άξονα και αρνούνταν στον κυπριακό Ελληνισμό την αυτοδιάθεση. Αγνοούσαν οι φλεγματικοί και υπερόπτες Βρετανοί ακόμη και τα ίδια τα Ηνωμένα Έθνη, που υιοθέτησαν την Αρχή της Αυτοδιάθεσης των λαών. Γράφει ο εθνικός αγωνιστής Σάββας Λοϊζίδης στο βιβλίο του «Άτυχη Κύπρος»: «Μέσα σ’ αυτό το διεθνές κλίμα συζητήθηκε τρόπος έκφρασης και προβολής του αιτήματος των Κυπρίων για Ένωση, όχι ανεξαρτησία. Αλλά η ιδέα διεξαγωγής Δημοψηφίσματος (ως τρόπου προώθησης του αιτήματος για Αυτοδιάθεση - Ένωση), διατυπώθηκε για πρώτη φορά στην Αθήνα, στο Γραφείο Εθναρχίας, από τον καθηγητή της Νομικής Σχολής Δημήτριο Βεζανή. Η πρόταση ήταν να κληθεί η βρετανική διοίκηση να διεξαγάγει το Δημοψήφισμα και, σε περίπτωση άρνησης ή αναβλητικότητας, να αναλάβει η Εθναρχία», όπως και έγινε.
Νωρίτερα, τον Μάρτη του 1951, ο καθηγητής Βεζανής, σε ομιλία του στη Λέσχη Σιδηροδρομικών Υπαλλήλων, μίλησε για το Κυπριακό και κάλεσε το ακροατήριο να συμπαραταχθεί με τους αδελφούς Κυπρίους, που ζητούσαν την Ένωσή τους με τη Μητέρα Ελλάδα. Επίσης, τόνισε ότι αποτελεί καθήκον και εθνική υποχρέωση της Ελλάδας, λαού και ηγεσίας, να συμπαρασταθούν ολόψυχα, με κάθε μέσο, στους αδελφούς Κυπρίους, που ζητούν την Αυτοδιάθεσή τους και την Ένωση με τη Μητέρα Ελλάδα. Κι όταν αργότερα η Βρετανία αρνήθηκε ν’ αναλάβει τη διεξαγωγή του Δημοψηφίσματος, που ο αείμνηστος Βεζανής, όπως προανεφέρθηκε, είχε εισηγηθεί, οι Κύπριοι δεν εγκατέλειψαν τον αγώνα. Στην Αθήνα, πατριώτες, στενοί φίλοι των αδελφών Σάββα και Σωκράτη Λοϊζίδη, ανάμεσά τους και ο Δημήτριος Βεζανής, όπως παράλληλα και άλλοι επίσης Κύπριοι της Αθήνας, ανάμεσά τους οι αδελφοί Αλέξης, Κύρος και Αχιλλέας Κύρου -διπλωμάτης ο πρώτος και εκδότες της απογευματινής αφημερίδας «Εστία» οι άλλοι δυο-, ο Συνταγματάρχης Γεώργιος Γρίβας και ο γιατρός Ιωάννης Ιωαννίδης μελετούσαν τρόπους διεκδίκησης της Αυτοδιάθεσης - Ένωσης με δυναμικά μέσα.
Η μύηση στην Επιτροπή Αγώνα και οι ενέργειες του Βεζανή προς ενίσχυση του ενωτικού αγώνα
Ο Σωκράτης και ο Σάββας Λοϊζίδης αναλαμβάνουν την πρωτοβουλία και συναντώνται με τον Γρίβα. Του προτείνουν ν’ αναλάβει την ηγεσία ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα στην Κύπρο. Ο Γρίβας αποδέχεται υπό όρους και ο Σωκράτης Λοϊζίδης αναλαμβάνει να δει τον παλιό φίλο και συμμαθητή του, Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, για να τον μυήσει στο μεγάλο μυστικό. Τον προσεγγίζει σε μια επίσκεψή του στην Αθήνα, όπου είχε επαφές με την ελληνική Κυβέρνηση για το Κυπριακό, και του μιλά για κίνηση στην Αθήνα με σκοπό τη διεξαγωγή ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα στην Κύπρο. Ο Μακάριος υιοθετεί την ιδέα και αρχίζουν οι συσκέψεις των πρωτοπόρων αγωνιστών αδελφών Λοϊζίδη. Από τους πρώτους που πλησιάστηκαν ήταν ο καθηγητής Βεζανής. Μόλις ο Σάββας Λοϊζίδης τού αποκάλυψε το μεγάλο μυστικό και του πρότεινε να συμμετάσχει στην Επιτροπή που θα χειριζόταν το εγχείρημα, ο Βεζανής δάκρυσε δηλώνοντας «παρών» και εκφράζοντας την ετοιμότητα να προσφέρει ολόψυχα ό,τι του ζητηθεί για την ελευθερία της Κύπρου. Συμμετέχει στη μυστική Επιτροπή, η οποία στις 7 Μαρτίου 1953 δίνει και υπογράφει τον ιερό όρκο των «12» πρωτοπόρων αγωνιστών, στο σπίτι ενός άλλου μεγάλου φίλου της Κύπρου, του καθηγητή της Θεολογίας Γεράσιμου Κονιδάρη, στην οδό Ασκληπιού, αριθμός 36 β’.
Πιστός στο καθήκον ο καθηγητής Βεζανής κινείται στο παρασκήνιο ακούραστα προς διάφορες κατευθύνσεις για την προώθηση του ιερού σκοπού απελευθέρωσης της Κύπρου. Μιλά με συναδέλφους του ακαδημαϊκούς, καλώντας τους να προβάλλουν παντού και πάντοτε, ιδιαίτερα στις επαφές τους με ξένους συναδέλφους τους, την ιερή υπόθεση της Κύπρου. Καλεί τους φοιτητές του να γίνουν πρωτοπόροι σε εκδηλώσεις που σκοπό έχουν να ενημερώνουν την ελληνική κοινή γνώμη και να προβάλλουν παντού και πάντοτε το δίκαιο αίτημα των αδελφών Ελλήνων της Κύπρου για Αυτοδιάθεση και Ένωση με τη Μάνα Ελλάδα. Δεν παραλείπει ακόμα ο σοφός καθηγητής να ζητεί από φίλους του, ανώτατους αξιωματικούς του Στρατού και των Σωμάτων Ασφαλείας, να μιλούν στα στελέχη και τους άντρες τους για την Κύπρο, που στενάζει κάτω από τον βρετανικό ζυγό. Όπου καλείται να μιλήσει για διάφορα θέματα που αφορούν τον ελληνικό λαό, βρίσκει την ευκαιρία να αναφερθεί και στην Κύπρο.
Κι όταν, με τη βοήθεια του Θεού και των άοκνων προσπαθειών της Επιτροπής Αγώνα, ακούστηκε στην Κύπρο το εγερτήριο σάλπισμα του Διγενή κι άρχισε ο Ένοπλος Απελευθερωτικός Αγώνας της ΕΟΚΑ, ο καθηγητής Βεζανής, όπως ομολογούν συνάδελφοι συνεργάτες του, δάκρυσε από συγκίνηση, έκανε τον σταυρό του και είπε: «Σ’ ευχαριστώ, Θεέ μου, που έχουν τελεσφορήσει οι προαπάθειές μας. Ευλόγησε, σε θερμοπαρακαλώ, τον αγώνα των αδελφών μας της Κύπρου και δώρισέ τους το υπέρτατο αγαθό της Ελευθερίας». Στις συνομιλίες του με ακαδημαϊκούς συναδέλφους του και άλλους φίλους του, ο καθηγητής Βεζανής μιλούσε πάντοτε για την Κύπρο και τον επικό, Απελυθερωτικό Αγώνα των παιδιών της. Δεν απέκρυβε τον θαυμασμό του για τους αγωνιστές και, χαριτoλογώντας, δεν παρέλειπε να αναφερθεί και στην υπερφίαλη Βρετανική Αυτοκρατορία και το αποκρουστικό «ουδέποτε» του φλεγματικού Χόπκινσον: «Καιρός ήταν», τόνιζε, «να δεχθούν οι Τόριδες του Λονδίνου το εξευτελιστικό στραπάτσο από τα λεβεντόπαιδα της ΕΟΚΑ. Ο βρετανικός λέοντας εξημερώνεται από τα Ελληνόπουλα της Κύπρου».
Αντιδράσεις μετά το τέλος του Αγώνα
Όταν έληξε ο Αγώνας της ΕΟΚΑ, ο αείμνηστος Βεζανής δεν χάρηκε. Η Ζυρίχη, έλεγε στους φίλους του, δεν έδωσε στην Κύπρο γνήσια ελευθερία. Συναντούσε συχνά τον Διγενή στο Χαλάνδρι και μιλούσαν για τα λάθη της ελληνικής πλευράς στον χειρισμό του Κυπριακού, που οδήγησαν στις συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου, αντί στην Ένωση. Ο ίδιος επισκέφτηκε επανειλημμένα την Κύπρο, είδε τον Μακάριο και αντάλλαξε μαζί του απόψεις για τον περαιτέρω χειρισμό του Κυπριακού. Και ο Μακάριος εκτιμούσε τις συμβουλές και τις υποδείξεις του σοφού καθηγητή. Την Κύπρο επισκέφθηκε ο μεγάλος φίλος της επανειλημμένα μετά την κάθοδο της Ελληνικής Μεραρχίας, που αναπτέρωσε τις ελπίδες του Κυπριακού Ελληνισμού για εθνική δικαίωση. Με τον Μακάριο και τον Διγενή επισκέφτηκε την περιοχή της Τηλλυρίας, όπου είχαν διεξαχθεί οι ιστορικές μάχες κατά των Τούρκων στασιαστών τον Αύγουστο του 1964.
Η καρδιά του μεγάλου φίλου της Κύπρου, που ήταν ήδη επιβαρυμένη από το 1963, ράγισε ανεπανόρθωτα με την ανάκληση του Διγενή και της Ελληνικής Μεραχίας από την Κύπρο, μετά τη μάχη της Κοφίνου, τον Νιόβρη του 1967. Δεν μπορούσε να πιστέψει και να χωνέψει ότι η στρατιωτική κυβέρνηση της Αθήνας, που του είχε προτείνει υπουργοποίηση αλλά την απέρριψε, θα υπέκυπτε στο τουρκικό τελεσίγραφο και θα άφηνε την Κύπρο απροστάτευτη, έρμαιο στις τουρκικές επεκτατικές ορέξεις. Η καρδιά του τον πρόδωσε και ο μεγάλος φίλος της Κύπρου, Δημήτριος Βεζανής, πέθανε στις 19 Μαρτίου 1968. Αιωνία του η μνήμη. Η Κύπρος θα τον ευγνωμονεί εσαεί για τις υπηρεσίες που της πρόσφερε χρόνια, χωρίς να της ζητήσει τίποτε, μόνο την αγάπη της.
(δημοσιεύθηκε στη «Σημερινή της Κυριακής», 14/11/2021)
«Οι δικές μας γλώσσες είναι σήμερα ένα είδος ημιελληνικών!»
Όχι, δεν το είπε ο συμπαθής Πορτοκάλος στην ξεκαρδιστική ταινία «γάμος αλά ελληνικά».
Το είπε ο κορυφαίος ισπανός ακαδημαϊκός Φρανθίσκο Ρ. Αδράδος. Ο Francisco Rodriguez Adrados (1922-2020) ήταν Ισπανός ελληνιστής, γλωσσολόγος, μεταφραστής και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Εργάστηκε κατά το μεγαλύτερο μέρος της σταδιοδρομίας του στο Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε της Μαδρίτης. Διετέλεσε μέλος της Βασιλικής Ισπανικής Ακαδημίας, της Βασιλικής Ακαδημίας της Ιστορίας
«Η ελληνική και η κινεζική είναι οι μοναδικές ομιλούσες γλώσσες ακόμη και σήμερα, των οποίων η ύπαρξη είναι γνωστή εδώ και 3.500 χρόνια. Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, αν κρίνουμε από την επίδραση που άσκησαν σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες, η ελληνική είναι η πρώτη γλώσσα του κόσμου».
Η διαπίστωση ανήκει στον καθηγητή, το βιβλίο του οποίου «Ιστορία της ελληνικής γλώσσας» των εκδόσεων Παπαδήμα παρουσιάστηκε πριν από λίγα χρόνια σε εκδήλωση στην ΕΣΗΕΑ.
Μέλος της Ισπανικής Βασιλικής Ακαδημίας με πολυάριθμα βιβλία για την ελληνική γλώσσα και τη λογοτεχνία στο ενεργητικό του, καθώς και για την ινδοευρωπαϊκή και γενική γλωσσολογία, και τιμημένος με το Βραβείο Ωνάση για το Ελληνοϊσπανικό λεξικό που διευθύνει, ο κ. Αδράδος, παρών στην εκδήλωση και ο ίδιος, μίλησε για την συνεισφορά των δύο αυτών βιβλίων στην ιστορία της γλώσσας μας.
«Η άμεση ή έμμεση επίδραση του αλφαβήτου της ελληνικής, του λεξιλογίου της, του συντακτικού της και της λογοτεχνίας της ήταν και είναι τεράστια» γράφει ο κ. Αδράδος στον πρόλογο του βιβλίου του, μια επίδραση που, όπως λέει, είχε αποτέλεσμα «οι δικές μας γλώσσες να είναι σήμερα ένα είδος ημιελληνικών ή κρυπτοελληνικών»! Η ίδια η ιστορία είναι αυτή που επιβεβαιώνει τον ισπανό καθηγητή και σε αυτήν καταφεύγει και ο ίδιος στο βιβλίο του, επισημαίνοντας πάντως ότι δεν είναι καθόλου εύκολο να γραφτεί μια ιστορία της ελληνικής γλώσσας. Μιας «παράξενης ιστορίας διαιρέσεων και ενοποιήσεων», όπως έλεγε.
Το βιβλίο αποτελείται από δύο μέρη: Στο πρώτο μελετάται η ελληνική γλώσσα, αρχίζοντας από την ινδοευρωπαϊκή και την κοινή ελληνική, για να καταλήξει στην αττική, τη νέα γλώσσα που έγινε με τη σειρά της κοινή. Στο δεύτερο αναλύεται η ιστορία αυτής της κοινής με τις παραλλαγές της από την ελληνιστική εποχή ως σήμερα, μέσω της ρωμαϊκής και της βυζαντινής εποχής. Και βέβαια παρουσιάζονται η σχέση της με τις άλλες γλώσσες, η επίδρασή της σε αυτές και ο ρόλος της ως γλώσσας της Ανατολικής Ρωμαϊκής -και αργότερα Βυζαντινής- Αυτοκρατορίας και, τελικά, ως γλώσσας του νέου ελληνικού κράτους.
«Τα στοιχεία της ελληνικής είναι παρόντα σε όλες τις γλώσσες» καταλήγει ο κ. Αδράδος, για να επισημάνει ότι ακόμη και οι περίοδοι της ήττας ήταν προσωρινές, αφού τελικώς η ελληνική γλώσσα αναβίωνε πάντα με δυναμισμό.
