Ο τάφος του Λαζάρου στην Βηθανία
Ο Λάζαρος με τις αδελφές του ζούσαν στη Βηθανία ένα χωριό που βρισκόταν
περίπου δεκαπέντε στάδια (τρία χιλιόμετρα) ανατολικά από την πόλη
της Ιερουσαλήμ (Ιω. 11:18).
Ο τάφος του Λαζάρου στην Βηθανία αποτελείται από μια υπόγεια κρύπτη, στην οποία οδηγούν 27 σκαλοπάτια σκαλισμένα στο φυσικό βράχο. Επάνω από τον τάφο η Αγία Ελένη είχε ιδρύσει τον 4ο αιώνα τρίκλιτη βασιλική με αίθριο. Το οικοδόμημα ήταν στρωμένο με πολύχρωμα μωσαϊκά δάπεδα.
Το χωριό βρίσκεται νοτιοανατολικώς της Ιερουσαλήμ, στους πρόποδες του Όρους των Ελαιών και ο τάφος ανήκει στους Μουσουλμάνους. Σήμερα είναι επισκέψιμα ο τάφος, ο χώρος της οικίας, όπου κατοικούσαν ο Λάζαρος με τις αδελφές του, αλλά και το μέρος στο οποίο ο Χριστός συνάντησε την Μάρθα και την Μαρία.
Ο τάφος του Λαζάρου βρίσκεται στο βάθος του μνημείου και έχει τη μορφή ταφικού δωματίου. Ο χώρος της σπηλιάς έχει διαμορφωθεί κατάλληλα για να δεχτεί το νεκρό σώμα.
Ο ναός του Λαζάρου στη Λάρνακα
Ο Αγιος Λάζαρος μετά την ανάστασή του κατέφυγε στην Κύπρο όπου βαπτίσθηκε από τους Αποστόλους και χειροτονήθηκε επίσκοπος Κιτίου (Λάρνακας). Εκεί έζησε 30 χρόνια ακόμα μέχρι τον θάνατο του το 63 μ.Χ. Είναι ο μοναδικός άνθρωπος που έχει δύο τάφους!
Ο ναός είναι εξ ολοκλήρου κτισμένος από πέτρα και έχει τρεις τρούλους στο μεσαίο κλίτος. Οι τρούλοι όμως είναι κομμένοι από πάνω. Η αρχική εκδοχή ήταν ότι αφαιρέθηκαν κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας. Μελετητές αναφέρουν ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η καταστροφή τους να οφείλεται σε ισχυρό σεισμό. που συνέβη τον Δεκέμβριο του 1718 με επίκεντρο την Μεσαορία.
Αν και η ζωή και ο θάνατός του αποτελεί ένα μυστήριο, καθώς δεν υπάρχουν ιστορικές πηγές που να δίνουν λεπτομέρειες για τη ζωή του, λέγεται πως τα λείψανά του πρωτοανακαλύφθηκαν το 890 μ.Χ, μέσα στον μικρό ναό που υπήρχε τότε, μέσα σε μαρμάρινη λάρνακα στην οποία ήταν χαραγμένα (όχι όμως στα ελληνικά) : «Λάζαρος ο τετραήμερος και φίλος του Χριστού». Όπως συνηθιζόταν στο Βυζάντιο, ο τότε αυτοκράτορας, μετέφερε τα λείψανα του Αγίου στην Κωνσταντινούπολη και με την αποστολή χρηματικού ποσού ανεγέρθη η εκκλησία που βλέπουμε σήμερα.
Η μαρμάρινη αυτή λάρνακα φιλοξένησε για αιώνες λείψανα του Αγίου Λαζάρου
Στις 23 Νοεμβρίου 1972, επιστάτης του τμήματος Αρχαιοτήτων που εργαζόταν για αναπαλαίωση του ναού του Αγίου Λαζάρου στη Λάρνακα, βρήκε μια σαρκοφάγο με οστά, κάτω από την κολόνα που στήριζε την πλάκα της Αγίας Τράπεζας. Τα οστά ήταν σε ένα κιβώτιο ξύλινο, τοποθετημένα στη σαρκοφάγο, που στην πλευρά της είχε χαραγμένη τη λέξη ΦΙΛΙΟΥ (από το Φίλιος, που σημαίνει ο προερχόμενος από φίλο). Το εύρημα αυτό φαίνεται να επιβεβαιώνει την παράδοση ότι οι Κιτιείς δεν είχαν παραδώσει όλο το λείψανο του Λαζάρου στους βασιλικούς απεσταλμένους, αλλά μόνο μέρος του.
Οι ανασκαφές αποκάλυψαν μαρμάρινες σαρκοφάγους και κιβωτιόσχημους τάφους μέσα στην κρύπτη της εκκλησίας. Το γεγονός αυτό δικαιολογεί και την προέλευση της ονομασίας της πόλης. Λάρνακα, σημαίνει πέτρινη σαρκοφάγος. Τα δύο δωμάτια του Τάφου είναι στη μορφή παλαιοχριστιανικής εκκλησίας, που φαίνεται να λειτουργούσε κατά την περίοδο των διωγμών από τους Ρωμαίους.
