Γιάννης Μαγουλάς

Δευτέρα 31 Οκτωβρίου 2022

ΚΡΑΧ - Το μεγάλο Κραχ του 1929 – Εικόνες από την καταστροφή που συγκλονίζουν!

Στις 24 Οκτωβρίου 1929, ξεκίνησε το Κραχ της Γουόλ Στριτ, γνωστό ως Μαύρη Πέμπτη ή Χρηματιστηριακό κραχ του 1929.

Το κραχ αυτό ήταν και ήταν το πιο καταστρεπτικό χρηματιστηριακό κραχ στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής λαμβάνοντας υπόψιν την εξάπλωση και την διάρκεια του.Το κραχ σηματοδότησε την αρχή της δεκαετούς Παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης που επηρέασε πολλά βιομηχανικά δυτικά κράτη.

Το καλοκαίρι του 1929 η Αμερική ευημερούσε. Ο κόσμος δανειζόταν από τις τράπεζες για να «παίξει» στη Γουολ Στριτ. Ο δείκτης Ντόου Τζόουνς (DJIA) έφθασε στο υψηλότερο σημείο του, στις 381.17 μονάδες (3 Σεπτεμβρίου 1929). Οι χρηματιστηριακή αξία των μετοχών είχε αυξηθεί τόσο πολύ, που οι διορατικότεροι μιλούσαν για «φούσκα» έτοιμη να εκραγεί.

Οικονομικοί κύκλοι φοβούμενοι την κάμψη των τιμών των μετοχών άρχισαν να τις ρευστοποιούν. Στις 24 Οκτωβρίου 1929, 13 εκατομμύρια μετοχές άλλαξαν χέρια, αριθμός ρεκόρ για τα χρηματιστηριακά χρονικά («Μαύρη Πέμπτη»). Πανικός άρχισε να καταλαμβάνει τους επενδυτές και τους χρηματιστές. Οι μεγάλοι «παίκτες» της Γουόλ Στριτ άρχισαν να αγοράζουν μαζικά τα καλά χαρτιά (blue chips), σε μια προσπάθεια να συγκρατήσουν την πτώση. Η τακτική αυτή είχε αποδώσει στη χρηματιστηριακή κρίση του 1907, όχι όμως και τώρα.

Το Σαββατοκύριακο που μεσολάβησε η κατάσταση δραματοποιήθηκε ακόμη περισσότερο από τον Τύπο. Τη Δευτέρα 28 Οκτωβρίου οι τιμές συνέχισαν την κατηφορική τους πορεία, με τους επενδυτές να ξεφορτώνονται τα «χαρτιά» τους, με σκοπό να αναζητήσουν πιο πρόσφορες επενδυτικές ευκαιρίες. Ο δείκτης χάνει 12% της αξίας του και 16,4 εκατομμύρια μετοχές αλλάζουν χέρια.

Την επόμενη μέρα, η Γουόλ Στριτ καταρρέει («Μαύρη Τρίτη»). Πολλές τράπεζες που είχαν τοποθετήσει τα χρήματα των πελατών τους σε μετοχές για να αποκομίσουν μεγαλύτερα κέρδη, αντιμετωπίζουν δυσεπίλυτα προβλήματα και τις επόμενες μέρες κηρύσσουν πτώχευση.

Το χρηματιστηριακό κραχ χειροτέρευσε την ήδη εύθραυστη κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας και συνέβαλε στη Μεγάλη Οικονομική Ύφεση της δεκαετίας του ’30, που έπληξε Ευρώπη και Αμερική, με πτωχεύσεις εταιρειών, μαζική ανεργία και μεγάλη κεφαλαιοκρατική συγκέντρωση.

Η Γουόλ Στριτ ανέκαμψε προσωρινά στις αρχές του 1930, για να κατρακυλήσει ξανά το επόμενο διάστημα και ο δείκτης Ντόου Τζόουνς να φθάσει στις 41.22 μονάδες στις 8 Ιουλίου 1932, στο χαμηλότερο σημείο όλων των εποχών. Το 1931 το Κογκρέσο συγκρότησε την Επιτροπή Πεκόρα για να μελετήσει τις αιτίες της χρηματιστηριακής κρίσης και βάσει των πορισμάτων της ψήφισε το νόμο Γκλας – Σίγκαλ του 1933, με τον οποίον διαχωρίστηκαν οι τράπεζες σε εμπορικές και επενδυτικές.

Τα επόμενα χρόνια, με βάση την εμπειρία της Γουόλ Στριτ, τα χρηματιστήρια όλου του κόσμου πήραν μέτρα για να αποτρέψουν ένα νέο κραχ. Το κυριότερο ήταν η διακοπή των συνεδριάσεων σε περιόδους ραγδαίων μεταβολών της χρηματιστηριακής αγοράς.

Οι επιπτώσεις του «Κραχ» στις ΗΠΑ σε αριθμούς

12.000.000 έμειναν άνεργοι.
12.000 έχαναν τη δουλειά τους κάθε μέρα.
20.000 επιχειρήσεις κήρυξαν πτώχευση.
1.616 τράπεζες πτώχευσαν.
1 στους 20 γεωργούς ξεσπιτώθηκαν.
23.000 αυτοκτονίες σημειώθηκαν σ’ ένα χρόνο, αριθμός ρεκόρ.

ΚΡΑΧ 1929

Η αίθουσα συναλλαγών του χρηματιστηρίου της Wall Street.

ΚΡΑΧ 1929

https://armynow.gr/megalo-krax-1929-eikones-apo-tin-katastrofi-pou-sygklonizoun/

ΚΡΑΧ - Το κραχ που άλλαξε ριζικά την εικόνα του πλανήτη.

«Μαύρη Τρίτη» του 1929: Τα κρίσιμα μαθήματα από την ιστορία των οικονομικών κύκλων, που ο καπιταλιστικός κόσμος φαίνεται να μην πήρε ποτέ...

Σαν σήμερα, ακριβώς πριν από 90 χρόνια, το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης βυθίζεται σε μια από τις χειρότερες κρίσεις της ιστορίας του. Χιλιάδες πανικόβλητοι επενδυτές τρέχουν να ξεφορτωθούν τις μετοχές τους και να περισώσουν ό,τι μπορούν. 16,4 εκατομμύρια μετοχές –τέσσερις φορές πάνω από το συνηθισμένο– αλλάζουν χέρια μέσα σε λίγες ώρες και στο τέλος της ημέρας οι απώλειες φτάνουν τα 14 δισ. δολάρια. Σε σημερινά χρήματα, πάνω από 200 δισ. δολάρια.

Ηταν Τρίτη 29 Οκτωβρίου του 1929, η τέταρτη και τελευταία ημέρα του μεγαλύτερου χρηματιστηριακού κραχ που σημειώθηκε στη διάρκεια του 20ού αιώνα.

Η επονομαζόμενη και «Μαύρη Τρίτη» σηματοδοτεί το τέλος της ισχυρής οικονομικής επέκτασης που καταγράφουν οι ΗΠΑ μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και παράλληλα την έναρξη της 12ετούς Μεγάλης Υφεσης που διήρκεσε έως τις αρχές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και επηρέασε όλες τις μεγάλες βιομηχανικές χώρες της Δύσης.

Με την έναρξη των συναλλαγών της 29ης Οκτωβρίου 1929 στη Wall Street, ο δείκτης των μετοχών υψηλής κεφαλαιοποίησης της Dow Jones βουτά 11% χαμηλότερα, στις 252,6 μονάδες. Πανικόβλητοι πωλητές μετοχών φωνάζουν όσο πιο δυνατά μπορούν «Πούλα! Πούλα!», τόσο δυνατά που κανείς δεν ακούει το κουδούνι έναρξης της συνεδρίασης.

Εχει προηγηθεί το ξεπούλημα της «Μαύρης Δευτέρας» 28 Οκτωβρίου, όπου ο Dow έκλεισε με πτώση 13%, αλλά και η «Μαύρη Πέμπτη» 24 Οκτωβρίου, όπου ενδοσυνεδριακά έχανε 11%, αλλά στο τέλος διασώθηκε χάρη στις συντονισμένες αγορές από μεγάλες τράπεζες.

Στις 29 Οκτωβρίου, όμως, οι εντολές πώλησης των μετοχών έπεφταν βροχή. Μία μόνο ώρα από την έναρξη της συνεδρίασης είχαν αλλάξει χέρια 3 εκατ. μετοχές, ενώ είχε χαθεί χρηματιστηριακή αξία 2 εκατ. δολαρίων. Καθώς η μέρα προχωρά, ο Dow υποχωρεί στις 212,33 μονάδες.

Λόγω του τεράστιου όγκου συναλλαγών, η ταινία καταγραφής των τιμών των μετοχών μένει ώρες πίσω. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές στις διάφορες Πολιτείες των ΗΠΑ δεν γνωρίζουν πόσα χάνουν. Τηλεφωνούν μανιωδώς στους χρηματιστές, δίνοντας εντολές πώλησης και, όταν δεν μπορούν να τους πιάσουν στο τηλέφωνο, τηλεγραφούν.

Σύμφωνα με τη Western Union, ο όγκος των τηλεγραφημάτων εκείνη την ημέρα ήταν τριπλάσιος του κανονικού. Οι traders γράφουν τις εντολές των πελατών τους σε κομμάτια από χαρτί. Ομως οι εντολές ήταν τόσο πολλές, που οι traders αδυνατούν να τις εκτελέσουν. Γέμιζαν απλά με αυτές τα καλάθια απορριμμάτων. Στο πανδαιμόνιο που επικρατεί, οι πρώτοι καβγάδες δεν αργούν να ξεσπάσουν και αρκετοί traders καταρρέουν στην αίθουσα των συναλλαγών.

Μέρος του πανικού ήταν αποτέλεσμα του τρόπου με τον οποίο οι επενδυτές έπαιζαν στο Χρηματιστήριο στη δεκαετία του 1920. Δεν υπήρχε άμεση πρόσβαση στην πληροφόρηση – π.χ. όπως σήμερα μέσω του Ιντερνετ. Οι τιμές των μετοχών τυπώνονταν από μια μηχανή σε μια ταινία από χαρτί.

Καθώς οι τιμές των μετοχών έπεφταν ασταμάτητα, η μηχανή δεν μπορούσε να ακολουθήσει τον ρυθμό. Ετσι, οι τιμές έφταναν στα μηχανήματα που διατηρούσαν στα γραφεία τους οι χρηματιστηριακές εταιρείες όλης της χώρας και τους επενδυτές ώρες μετά. Κανείς δεν γνώριζε πόσο άσχημα ήταν τα πράγματα και αυτό ενέτεινε τον πανικό.

Πλήθη επενδυτών μαζεύτηκαν έτσι έξω από το Χρηματιστήριο και η αστυνομία προσπαθούσε να επιβάλει την τάξη. Στο τέλος της ημέρας, ο Dow Jones έκλεισε με πτώση 12%, ενώ ο ημερήσιος όγκος συναλλαγών χτυπά ιστορικό ρεκόρ που κρατά για 40 περίπου χρόνια.

Στη διάρκεια των τεσσάρων χρηματιστηριακών συνεδριάσεων που διαρκεί το κραχ (24-29 Οκτωβρίου), ο Dow υποχωρεί 25%, ενώ οι επενδυτές χάνουν περί τα 30 δισ. δολάρια, ποσό 10πλάσιο του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού των ΗΠΑ το 1929 και υψηλότερο των συνολικών δαπανών της αμερικανικής κυβέρνησης στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οδυνηρή συνέχεια

Μετά το κραχ, οι τιμές των μετοχών συνέχισαν να υποχωρούν και στις 13 Νοεμβρίου υποχωρούν σε χαμηλό έτους. Παρά την ανάκαμψη που σημειώνουν, η συνέχεια ήταν ακόμη πιο οδυνηρή, αφού εν μέσω απλήρωτων δανείων που είχαν χορηγήσει χιλιάδες τράπεζες χρεοκοπούν και η εμπιστοσύνη προς το αμερικανικό χρηματοοικονομικό σύστημα χάνεται ολοκληρωτικά.

Στις 8 Ιουλίου του 1932 ο Dow Jones υποχωρεί στις 41,22 μονάδες, 89% χαμηλότερα από το ανώτατο επίπεδο των 381,17 μονάδων που είχε πετύχει στις αρχές Σεπτεμβρίου 1929 και στο χαμηλότερο επίπεδό του για τον 20ό αιώνα.

Η αμερικανική οικονομία χάνει συνολικά πάνω από 100 δισ. δολάρια, σε σημερινές τιμές, δηλαδή, πάνω από 1,5 τρισ. δολάρια.

Κανείς δεν ήθελε να ακούσει τις προειδοποιήσεις για την κατάρρευση

Αν και τα μηνύματα επικείμενης επιβράδυνσης στην πραγματική οικονομία αυξάνονταν μέχρι την άνοιξη του 1929, o Dow Jones κατέγραψε στους επόμενους μήνες και πιο συγκεκριμένα στο διάστημα Ιουνίου-Σεπτεμβρίου άνοδο 20%.

Στις 3 Σεπτεμβρίου ο Dow Jones φτάνει στις 381,17 μονάδες, το υψηλότερο επίπεδο της 9ετούς ανοδικής τροχιάς του, στη διάρκεια της οποίας είχε δεκαπλασιάσει την αξία του.

Η ευφορία του Σεπτεμβρίου διακόπηκε από την πρόβλεψη ενός επιφανούς τότε χρηματιστή, του Ρότζερ Μπάμπσον, για «επερχόμενο κραχ».

Η προειδοποίηση οδήγησε σε πτώση των μετοχών και επί της ουσίας αποτελεί την απαρχή του κραχ που κορυφώθηκε τον Οκτώβριο.

Ωστόσο, οι παίκτες της αγοράς έκλειναν τα αυτιά τους σε αυτές τις προειδοποιήσεις και η πτώση που σημειώθηκε εξαιτίας της πρόβλεψης του Μπάμπσον εκλήφθηκε ως «υγιής διόρθωση και ευκαιρία για αγορές».

Στις 20 Σεπτεμβρίου, πάντως, τα πράγματα έγιναν πιο σοβαρά. Το Χρηματιστήριο του Λονδίνου κατέρρευσε μετά τη σύλληψη και φυλάκιση του μεγαλοεπενδυτή Κλάρενς Χέιτρι για απάτη, επιδρώντας αρνητικά στην εμπιστοσύνη των επενδυτών.

Στις ημέρες που ακολούθησαν και μέχρι το κραχ του Οκτωβρίου, η αστάθεια ήταν το βασικό χαρακτηριστικό της αγοράς.

Οταν, τελικά, η αγορά κατέρρευσε στα τέλη Οκτωβρίου, χιλιάδες από τους επενδυτές που είχαν ποντάρει στις μετοχές με δανεικά αδυνατούσαν να αποπληρώσουν τα χρέη τους.

Κάποιοι εξ αυτών αυτοκτονούσαν πηδώντας από τα παράθυρα, ενώ στoυς χώρους υποδοχής των ξενοδοχείων της Νέας Υόρκης οι υπάλληλοι ρωτούσαν κυνικά τους νέους πελάτες: «Θέλετε δωμάτιο για να κοιμηθείτε ή για να πηδήξετε;».

Η θεαματική άνοδος και πτώση του βιομηχανικού δείκτη Dow Jones

1. 1/1/1929. Το κλίμα είναι πανηγυρικό, η εμπιστοσύνη της αγοράς είναι στο υψηλότερο σημείο από ποτέ και ουδείς διανοείται ότι οι καλοί καιροί κάποτε θα τελειώσουν.

2. 3/9/1929. Οι τιμές των μετοχών ανεβαίνουν σε νέα επίπεδα ρεκόρ. Στο σημείο αυτό όλο το αμερικανικό έθνος μοιάζει να πιστεύει ότι οι μετοχές θα ανεβαίνουν απεριόριστα.

3. «Μαύρη Πέμπτη», 24/10/1929. Το πρώτο μεγάλο κραχ. Ο Dow Jones ενδοσυνεδριακά έχασε μέχρι και 11%, αλλά με παρέμβαση των τραπεζών οι απώλειες περιορίζονται στο 2%.

4. «Μαύρη Τρίτη», 29/10/1929.

Ο βιομηχανικός δείκτης χάνει 12%, πάνω από 16 εκατ. μετοχές αλλάζουν χέρια.

5. 13/11/1929. Η Wall Street μοιάζει να έχει πιάσει πάτο. Η ανάκαμψη αργεί, αλλά τουλάχιστον η κατάρρευση της αγοράς φαίνεται ότι έχει δώσει τη θέση της στη σταθεροποίηση.

6. 17/4/1930. Την άνοιξη του 1930 η Wall Street δίνει την εντύπωση ότι αφήνει πίσω της το κραχ, καθώς οι μετοχές ανακτούν μέρος του χαμένου εδάφους. Ωστόσο, την ίδια στιγμή το παγκόσμιο εμπόριο ασφυκτιά καθώς η τραπεζική πίστη στις ΗΠΑ έχει στεγνώσει.

7. Το μεγαλύτερο κραχ, 8/7/1932.

Ο Dow Jones πέφτει στο χαμηλότερο επίπεδο όλων των εποχών, στις 41 μονάδες, σχεδόν 90% κάτω από το ιστορικό υψηλό της 3/9/1929.

Τα «Roaring Twenties», η αλματώδης ανάπτυξη και η κερδοσκοπική φούσκα

Για αρκετούς όσα διαδραματίστηκαν τη «Μαύρη Τρίτη» αλλά και τις προηγούμενες ημέρες του κραχ ήταν σε μεγάλο βαθμό αναμενόμενα. Τα «Roaring Twenties» (η δεκαετία του 1920) αποτέλεσαν για τις ΗΠΑ μια περίοδο συνεχούς οικονομικής ανάπτυξης, αυξανόμενου πλούτου αλλά και υπερβολών.

Στο δεύτερο μισό αυτής της δεκαετίας η οικονομία βρυχάται: η παραγωγή χάλυβα, η κατασκευή κτιρίων, ο τζίρος της λιανικής, ο αριθμός αυτοκινήτων, ακόμη και τα εισιτήρια των τρένων χτυπούν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Τα συνολικά κέρδη 536 βιομηχανικών και εμπορικών εταιρειών αυξάνονται στο α’ εξάμηνο του 1929 κατά 36,6% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Τα νούμερα αυτά σε συνδυασμό με τον εύκολο δανεισμό θέτουν τη βάση για ένα άνευ προηγουμένου κερδοσκοπικό παίγνιο και δελεάζουν αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες Αμερικανούς να προβούν στην αναζήτηση καλύτερης τύχης μέσω της Wall Street. Μεγάλο μέρος αυτών των επενδυτών δανείζονται προκειμένου να αγοράσουν τις μετοχές.

Εως τον Αύγουστο του 1929, οι χρηματιστές δάνειζαν συνήθως στους μικροεπενδυτές πάνω από τα 2/3 της ονομαστικής αξίας των μετοχών που αγόραζαν για λογαριασμό τους. Ετσι, αρκετοί επενδυτές προβαίνουν σε εντολές αγοράς μεγάλου όγκου μετοχών, προκαταβάλλοντας μόλις το 10%-20% της αξίας τους. Ο συνολικός δανεισμός αγγίζει τα 8,5 δισ. δολάρια, όσο δηλαδή όλο το χρήμα σε κυκλοφορία εκείνη την περίοδο στις ΗΠΑ.

Η συνεχής άνοδος των μετοχών ενθαρρύνει ακόμη περισσότερους Αμερικανούς να επενδύσουν σε μετοχές με την ελπίδα ότι οι τιμές τους θα αυξηθούν περαιτέρω.

Η καλπάζουσα κερδοσκοπία τροφοδοτεί έτσι περαιτέρω άνοδο και μεγαλώνει τη φούσκα. Η αναλογία τιμής μετοχών και κερδών (p/e) για τις εισηγμένες επιχειρήσεις που συνθέτουν τον δείκτη S&P Composite της Wall Street αγγίζει τον Σεπτέμβριο του 1929 το 32,6, πολύ μακριά (σχεδόν διπλάσια) από τα ιστορικά φυσιολογικά επίπεδα, υποδηλώνοντας ακραία υπερτιμήμενους τίτλους.

Τα μηνύματα για ύπαρξη φούσκας και τον κίνδυνο να σκάσει υπήρχαν βέβαια αρκετό διάστημα πριν, αλλά κανείς δεν ήθελε να τα ακούσει.

Στις 25 Μαρτίου 1929, ύστερα από προειδοποίηση της Fed για την υπερβολική κερδοσκοπία, είχε σημειωθεί απότομο ξεπούλημα μετοχών και μικρό κραχ. Ωστόσο, δύο ημέρες αργότερα, η National City Bank ανακοίνωσε ότι θα παρέχει πιστώσεις 25 εκατ. δολαρίων προκειμένου να σταματήσει η πτώση της αγοράς. Η κίνηση αυτή σταμάτησε την πτώση και η αγορά εκτοξεύθηκε στη συνέχεια.

https://www.efsyn.gr/oikonomia/diethnis-oikonomia/216660_krah-poy-allaxe-rizika-tin-eikona-toy-planiti

ΚΡΑΧ - Το Κραχ Του ’29, Το New Deal και ο Keynes...

Η δεκαετία του 1920 χαρακτηρίστηκε ως η εποχή της μεγάλης ευημερίας της αστικής τάξης, όπως αυτή απεικονίζεται με τον πιο γλαφυρό τρόπο από τον Francis Scott Fitzgerald, στο βιβλίο του “The Great Gatsby”.

Με το ξέσπασμα της μεγάλης ύφεσης (The Great Depression) όμως, στις 24 Οκτωβρίου του 1929, ο αμερικανικός λαός ξύπνησε απότομα από το λήθαργο ευημερίας στον οποίο βρισκόταν από το 1921. Η χρηματιστηριακή “φούσκα” -την οποία πολλάκις είχαν επισημάνει διάφοροι φιλελεύθεροι οικονομολόγοι- εκρήγνυται. Οι επιπτώσεις της τεράστιας οικονομικής ύφεσης εκδηλώθηκαν άμεσα και απειλητικά. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι οι αυτοκτονίες σημείωσαν αριθμό ρεκόρ, αγγίζοντας τις 23.000, ο αριθμός των ανέργων εκτοξεύτηκε στους 12.000, ενώ, παράλληλα, περίπου 20.000 επιχειρήσεις και 1.616 τράπεζες πτώχευσαν.

Την ίδια στιγμή, το μεγάλο οικονομικό Κραχ του 1929 αναδείχθηκε από τους οικονομολόγους της εποχής σε ένα άκρως αποκαλυπτικό βιωματικό εφαλτήριο εξονυχιστικής μελέτης των μακροοικονομικών σχέσεων -όπως υπογραμμίζει χαρακτηριστικά ο καθηγητής, οικονομολόγος και σημερινός Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Κεντρικής Τράπεζας των Η.Π.Α., Ben Bernanke-, οδηγώντας, εντεύθεν, στην αναγνώριση της μακροοικονομίας ως διακριτού και ολοκληρωμένου κλάδου της οικονομικής επιστήμης. Οι πιο διάσημες και εγνωσμένες οικονομικές σχολές επιδόθηκαν αμέσως στην αναζήτηση και τη διατύπωση θεωριών για την ερμηνεία του φαινομένου της κρίσης του 1929, καθώς επίσης για την εξήγηση των αιτίων της.

Η κρίση του 1929 οριοθετεί, πράγματι, τη σημαντικότερη και κρισιμότερη ιστορική στιγμή του 20ου αιώνα, αναφορικά με τον έλεγχο της δομής και τον τρόπο λειτουργίας των οικονομιών. Σε εκείνο, ακριβώς, το χρονικό σημείο -ενόψει της διαχείρισης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης αυτής της γενικευμένης κρίσης μεγέθους μεγατόνων-, επιχειρήθηκε σημαντική απομάκρυνση από το φιλελεύθερο οικονομικό δόγμα του 19ου αιώνα (το γνωστό laissez-faire, laissez-passer), δημιουργώντας, ακολούθως, ένα νέο οικονομικό υποκείμενο – το κράτος. Συγκεκριμένα, το κράτος-προστάτης (πρόνοιας) αναδείχθηκε σε σημαντικό οικονομικό παράγοντα ρύθμισης των οικονομικών σχέσεων, ενώ οι μικτές οικονομίες της μεταπολεμικής περιόδου ήταν, πλέον, γεγονός.

Tο νέο συμβόλαιο (Νew Deal) αναδιάρθρωσης της αμερικανικής οικονομίας με εμπνευστή του τον εκλεγέντα το 1932 Franklin Roosevelt

Οι τελευταίες εμφανίστηκαν στον αμερικανικό λαό τη δεκαετία του 1930, με το λεγόμενο “New Deal” (Νέο Συμβόλαιο). Επρόκειτο για ένα μεγαλεπήβολο πρόγραμμα ευρείας αναδιάρθρωσης και αναμόρφωσης της αμερικανικής οικονομίας, το οποίο κατέστη βασικό όχημα της προεκλογικής εκστρατείας του εκλεχθέντος Αμερικανού Προέδρου, Franklin Roosevelt, το 1932. Ο κρατικός παρεμβατισμός διέτρεχε -σε πλήρες βάθος και πλάτος- το Νέο Συμβόλαιο, το οποίο εστίασε, κατά βάση, τόσο στην αύξηση των κρατικών δαπανών προς τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας, όσο και την καθιέρωση ρυθμιστικού ρόλου του κράτους για τη λειτουργία των αγορών και του τραπεζικού συστήματος.

Αφού, πρώτα, ο Roosevelt αποδέσμευσε το δολάριο από το λεγόμενο “κανόνα του χρυσού” (δηλαδή την εξάρτηση της αξίας του δολαρίου από την αξία του κρατικού αποθέματος εκείνου), έπειτα τύπωσε ακάλυπτο (έναντι του διαθέσιμου χρυσού) χρήμα, και η αμερικανική οικονομία αναζωογονήθηκε μερικώς. Στη συνέχεια, προς συγκράτηση των χαμηλών εισοδημάτων, και δημιουργία θέσεων εργασίας, ο τότε Πρόεδρος των Η.Π.Α. χορήγησε προνοιακά επιδόματα, και εκτέλεσε πλήθος δημοσίων έργων. Τέλος, ο ίδιος ίδρυσε ειδική κυβερνητική υπηρεσία, με αποκλειστικό αντικείμενο την οικονομική ανάκαμψη (τη λεγόμενη “Νational Recovery Administration“).

Κυβερνητική Αμερικάνικη Υπηρεσία Νational Recovery Administration, ιδρυθείσα στο πλαίσιο του New Deal, με στόχο την οικονομική ανάκαμψη

Οι δομικές μεταρρυθμίσεις που αφορούσαν τον τραπεζικό τομέα, τις χρηματαγορές και το συνδικαλισμό ανήκαν στον σκληρό πυρήνα των πρωτοποριακών αλλαγών -στο πλαίσιο πάντοτε της de facto ανάμειξης του κράτους στην εθνική οικονομία. Με αυτό τον τρόπο, η τραπεζική νομοθεσία του 1935 και 1936 (κυρίως, ο Νόμος Glass-Steagall) εξασφάλισε, σε ομοσπονδιακό επίπεδο, τα κεφαλαιακά αποθέματα των τραπεζών (Federal Deposit Insurance Corporation), τη διάσωση των τραπεζών που χρεοκοπούσαν, την ενίσχυση της ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος (Reconstruction Finance Corporation), καθώς και την προστασία των τραπεζικών λογαριασμών των νοικοκυριών (Federal Deposit Insurance Corporation). Επίσης, η νεοϊδρυθείσα Επιτροπή Τίτλων και Συναλλαγών (Securities and Exchanges Commission) ήλεγχε τη δραστηριότητα και τις συναλλαγές των παικτών της χρηματαγοράς. Τέλος, ο Νόμος Αγροτικής Προσαρμογής (Agricultural Adjustments Act) δέσμευε την αμερικανική κυβέρνηση να προβεί σε ενεργητική αρωγή του εισοδήματος των αγροτών, ενώ ο Νόμος Wagner (Wagner Act) παρείχε στους εργάτες τόσο το δικαίωμα αυτο-οργάνωσής τους σε συνδικάτα, όσο και τη δυνατότητα συλλογικής διαπραγμάτευσης των μισθών τους.

Η παροχή εργασίας στα δημιουργηθέντα δημόσια έργα, ώστε να εξαλειφθεί η ανεργία, βρισκόταν στο επίκεντρο της πολιτικής του New Deal

Το ανωτέρω κυβερνητικό μοντέλο διαχείρισης της κρίσης στήριζε το θεωρητικό του υπόβαθρο στην αντίστοιχη Κεϋνσιανή οικονομική θεωρία – θεμελιωτής και βασικός εκπρόσωπος της οποίας υπήρξε ο διάσημος Άγγλος οικονομολόγος των αρχών του 20ου αιώνα, John Maynard Keynes. Σύμφωνα με εκείνον, κατά τη δεκαετία του 1930, οι καπιταλιστικές κοινωνίες είχαν περιέλθει σε μία σπειροειδή καθοδική πορεία χρόνιας και αυξανόμενης ύφεσης, με σταθερή αύξηση της ανεργίας, επανειλημμένες μειώσεις μισθών, και ανάλογη προς αυτές πτώση της ζήτησης αγαθών και υπηρεσιών. Κατά την εν λόγω θεωρία, βασικές συνιστώσες της κρίσης ήταν, αφενός, η μεγάλη απόκλιση των εισοδημάτων των εργαζομένων και των εισοδηματιών (όροι που χρησιμοποιούσε ο J.M.Keynes) και, αφετέρου, η αποσταθεροποίηση που προκαλούσε η αδυναμία του νομισματικού-χρηματοπιστωτικού συστήματος να εξασφαλίσει την πλήρη διάθεση και εκμετάλλευση των διαθέσιμων κεφαλαιακών πόρων.

“Η Γενική Θεωρία της απασχόλησης, του τόκου και του χρήματος” -ακρογωνιαίος λίθος για τη θεμελίωση της Κεϋνσιανής οικονομικής σχολής

Η Κεϋνσιανή προσέγγιση επέβαλε ως ενδεδειγμένη θεραπεία της κρίσης τα εξής μέτρα: Πρώτον, τη βαθιά νομισματική και, ταυτόχρονα, ιδεολογική-ψυχολογική μεταρρύθμιση, η οποία για την εποχή εκείνη σήμαινε την εγκατάλειψη της διαχρονικής θεώρησης με το χρυσό. Η εν λόγω μεταρρύθμιση είχε ως απώτερο στόχο τόσο την ανάκτηση και την άσκηση από την εκλεγμένη από το λαό κυβέρνηση του ελέγχου του κρατικού νομίσματος, όσο και την αφαίρεση αυτού του ελέγχου από έναν απρόσωπο και -εντέλει- ανέλεγκτο από το λαό διεθνή χρηματοοικονομικό μηχανισμό, ο οποίος πρέσβευε και επέβαλε την προσήλωση στον “κανόνα του χρυσού”. Δεύτερον, η μεταρρύθμιση στόχευε στην πραγματοποίηση δημοσίων δαπανών, με σκοπό την τόνωση της οικονομίας, και την καταπολέμηση της ανεργίας. Συγκεκριμένα, εφόσον η ιδιωτική πρωτοβουλία αδυνατούσε να αναλάβει ή να πρωτοστατήσει σε κάποιο μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα, η κυβέρνηση όφειλε να αναπληρώσει το κενό, αναλαμβάνοντας το ρόλο οικονομικού επενδυτή. Τέλος, η μεταρρύθμιση αφορούσε στην ανάληψη στοχευμένης και ανυποχώρητης δράσης από τις κυβερνητικές νομισματικές αρχές, με στόχο τη μείωση των επιτοκίων δανεισμού, τον έλεγχο του ρυθμού και του εύρους των επενδύσεων και, επομένως, του επιπέδου των τιμών, δεδομένης της αδυναμίας διευθέτησής τους από το τραπεζικό σύστημα.

Συνεπώς, η εφαρμογή της πολιτικής του New Deal στις Η.Π.Α. υπήρξε η πρακτική απόδειξη της θεωρίας του J.M.Keynes.

Επιπλέον, η εφαρμογή της εν λόγω πολιτικής ανέδειξε, εν τοις πράγμασι, ότι αποτελούσε μεγάλη ψευδαίσθηση, και ότι απείχε παρασάγγας από την πραγματικότητα ο χαρακτηρισμός του J.M.Keynes ως o οικονομικός “αρχιτέκτονας” της λεγόμενης σοσιαλιστικής κοινωνίας. Αντίθετα προς την σοσιαλιστική ιδεολογία -τόσο περί της δυνατότητας ύπαρξης κρατικής οικονομικής δραστηριότητας σε όλους τους τομείς της οικονομίας, όσο και περί της ανάγκης ενός “πανταχού παρόντος και τα πάντα πληρούντος” κρατικού παρεμβατισμού-, ο J.M.Keynes δεν θεωρούσε αναγκαίο το κυβερνητικό πρόγραμμα διάσωσης της οικονομίας να μετεξελιχθεί σε μια μόνιμη παρέμβαση στο οικονομικό γίγνεσθαι, αλλά πίστευε ότι θα έπρεπε να αποτελεί μόνο μία έκτακτη “χείρα βοηθείας” σε ένα σύστημα που απλώς είχε χάσει την ισορροπία του, και προσπαθούσε να την ανακτήσει προτού επαναλειτουργήσει όπως πριν – υγιώς και παραγωγικά. Συνεπώς, στόχος του Keynes υπήρξε ο μετασχηματισμός του υπάρχοντος καπιταλιστικού μοντέλου προς μια υγιέστερη, παραγωγικότερη και ασφαλέστερη από επικίνδυνους κλυδωνισμούς και ανισορροπίες εκδοχή του, όχι όμως η άρδην αντικατάστασή του από τον αντίποδά του – το σοσιαλιστικό μοντέλο.

O εμπνευστής του κοινωνικού καπιταλισμού και της Κεϋνσιανής οικονομικής θεωρίας, οικονομολόγος Keynes, και ο εισηγητής τους στην πράξη, Αμερικάνος Πρόεδρος Roosevelt

Τα θετικά αποτελέσματα της πολιτικής του New Deal, και η ορθότητα της Κεϋνσιανής οικονομικής θεωρίας δεν άργησαν να φανούν. Ήδη, εντός του 1934, το Α.Ε.Π. των ΗΠΑ είχε αυξηθεί κατά 7,7%, και η ανεργία είχε μειωθεί σε 21,7% (από 25% που ήταν το 1933). Ωστόσο, η οικονομική πρόοδος υπήρξε μάλλον βραχύβια: Οι συνεχώς διογκούμενες δημόσιες δαπάνες οδήγησαν στην αντίστοιχη διόγκωση του δημοσίου χρέους και, συνεπώς, αντί οι δημόσιες δαπάνες να αποτελέσουν -όπως υποστήριζε η εν λόγω θεωρία- “χείρα βοηθείας” προς τις επιχειρήσεις, προκάλεσαν κύματα αρνητικών αντιδράσεων στον επιχειρηματικό κόσμο, ο οποίος αντιστεκόταν ιδεολογικά στον κρατικό παρεμβατισμό της οικονομίας. Καθώς τα υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα συσσώρευαν διαρκώς όλο και μεγαλύτερα δημόσια χρέη, άρχισε σταδιακά να επανακάμπτει η ύφεση, η οποία επέστρεψε δριμύτερη το 1937, μετά από περικοπές των δημοσίων δαπανών με σκοπό τον περιορισμό του δημοσίου χρέους, το οποίο φάνταζε ως η κύρια πηγή του “κακού”. Τούτων δοθέντων, το 1938 ξέσπασε ακόμα ένα οικονομικό Κραχ, και η αμερικανική οικονομία κατέρρευσε εκ νέου, με την ανεργία να αγγίζει το 28%.

Το 1938 ξέσπασε ένα δεύτερο οικονομικό Κραχ στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής με την ανεργία να αγγίζει το 28%

Παρότι το Κεϋνσιανό μοντέλο δικαιολογούσε τις κυβερνητικές παρεμβάσεις στην οικονομία μόνο σε περιόδους οικονομικής ύφεσης, και μόνο προς αποκατάσταση των χαμένων ισορροπιών, η συχνότητα και το μεγάλο εύρος τους άρχισαν να δίνουν έδαφος στο φόβο ότι ο επαναλαμβανόμενος και διεισδυτικός συντηρητικός κρατικός πατερναλισμός της οικονομίας μπορούσε -εν δυνάμει- να μετατραπεί σε “Δούρειο Ίππο”, ο οποίος θα οδηγούσε σε μία άνευ όρων παράδοση της οικονομίας στον κρατισμό και τη γραφειοκρατία. Η συνεχής και γενικευμένη παρέμβαση του κράτους στην οικονομία για να τη “διασώσει” ίσως, εντέλει, να αποτελούσε φενάκη μόνιμου ελέγχου της από το κράτος, αναδεικνυόμενη σε κύριο ιδεολογικό εργαλείο υπονόμευσης της ακεραιότητας του ανώτατου κοινωνικού συμβολαίου του Συντάγματος, και αυτής καθ’ αυτής της αυτοτέλειας, της αυτονομίας και της ανεξαρτησίας της Δημοκρατίας. Άλλωστε, πώς μπορεί να προστατευθεί η ίδια η Δημοκρατία ως ακηδεμόνευτο πολίτευμα, και να εξασφαλισθεί η ανεξαρτησία και, τελικώς, η κυριαρχία της λαϊκής αρχής, εάν το εκλογικό σώμα εξαρτά το βιοπορισμό του από την εκάστοτε κυβέρνηση; Σε αυτό το ερώτημα που θέτει η ακραία εκδοχή του, το Κεϋνσιανό μοντέλο απαντά με … σιωπή.

Πηγές:

Robert L. Heilbroner (2000). Oι φιλόσοφοι του οικονομικού κόσμου pp.339-395 Edited by Θανάσης Μανιάτης 1st en. Αθήνα Εκδόσεις Κριτική
Heywood, Α. (2014). Εισαγωγή στην πολιτική pp.168-171 Edited by Eλένη Κοτσυφού 1st. en Θεσσαλονική Εκδόσεις Επίκεντρο
Bateman, B. (1999). Keyne’s uncertain revolution. Ann Arbor MI: University on Michigan Press.
Keynes, J. (2009). Essays in persuasion. New York: Classic House Books.
Jan Kregel Levy Economics Institute of Bard College Policy Note: “Μια ανάλυση της εξέλιξης των απόψεων του Κέινς για τη νομισματική πολιτική—από τη«Πραγματεία για το Χρήμα» στη «Γενική Θεωρία»” published 2011/4
ΧΛΕΤΣΟΣ, Μ. (n.d.). Η ΚΕΫΝΣΙΑΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ. [online] Available at: http://www.econ.uoi.gr/eeokp/gr/dialekseis_seminaria/seminaria_mathimata/agora_ergasias_kai_anergia/ili_mathimatos/kefalaio2.pdf [Accessed 9 Apr. 2017].
Σολδάτος, Θ. (2009). Η κρίση του 1929 και η επίδραση της στο μεταπολεμικό κοινωνικό κράτος. [online] Available at: http://www.grcrun11.gr/~theodore/EAP/EPO11/EPO11_Ergasia4CCL.pdf [Accessed 9 Apr. 2017].
Δημητρίου, Α. (2013). Χρηματοδότηση Επιχειρήσεων και Δημόσιο Χρέος. [online] Dione.lib.unipi.gr. Available at: http://dione.lib.unipi.gr/xmlui/bitstream/handle/unipi/5999/Dimitriou.pdf?sequence=2 [Accessed 9 Apr. 2017].
Ψαλιδοπουλος, Μ. (2017). Οικονομική σκέψη και πολιτικές στο μεσοπόλεμο και στη μεταπολεμική περίοδο. [online] Available at: https://eclass.uoa.gr/modules/document/file.php/ECE%AD%CF%82%201918-89.pdf [Accessed 9 Apr. 2017].
Ζουμπουλάκης, Μ. (2015). Οικονομική πολιτική σε καιρούς κρίσης: Ιστορικά προηγούμενα. [online] Available at: http://www.seedcenter.gr/conferences/Crisis2014/papers/B5%CE%BD%CE%B1.pdf [Accessed 9 Apr. 2017].
Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων. (2009). Εισηγήσεις της Ημερίδας «Από το κρίση του 1929 στην κρίση του 2009». [online] Available at: http://foundation.parliament.gr/VoulhFoundation/VoulhFoundationPortal/images/site_content/voulhFoundation/file/Imerides/Imerida%20(%20Krax1929%20).pdf [Accessed 9 Apr. 2017].
Ράπτης, Κ. (n.d.). Η Οικονομική Κρίση 1929 -1932 στην Κεντρική Ευρώπη. [online] Available at: http://www.arch.uoa.gr/fileadmin/arch.uoa.gr/uploads/drast_hist/krisi_seminaria/krisi_raptis.pdf [Accessed 9 Apr. 2017].
Σουηζυ, Π. (1982). Ο Κέυνς ως κριτικός του καπιταλισμού. [online] Monthlyreview.gr. Available at: http://www.monthlyreview.gr/antilogos/greek/fullstory_print_friendly_html?obj_path=docrep/docs/arthra/MR24_SweeztFS/gr/html/index [Accessed 9 Apr. 2017].
Ευαγγελόπουλος, Π. (2011). Η παγκόσμια κρίση χρέους είναι κεϋνσιανή. [online] TO BHMA. Available at: http://www.tovima.gr/opinions/useropinions/article/?aid=412515 [Accessed 9 Apr. 2017].
Μαυροζαχαράκης, Μ. (2017). Η επικαιρότητα του Τζον Μέιναρντ Κέινς Ένα αφιέρωμα στον μεγάλο οικονομολόγο. [online] http://www.24grammata.com. Available at: http://www.24grammata.com/wp-content/uploads/2013/01/Mavrozaharakis-Keynes-24grammata.com1_.pdf [Accessed 4 Apr. 2017].
Τζιοβάννη, Μ. (n.d.). ΤΖΩΝ ΜΕΥΝΑΡΝΤ ΚΕΥΝΣ. [online] Available at: http://terrasantacollege.weebly.com/uploads/5/4/3/4/54344135/john_maynard_keynes_by_marieliane_jiovanni.pdf [Accessed 9 Apr. 2017].

https://powerpolitics.eu/%CF%84%CE%BF-%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%87-%CF%84%CE%BF%CF%85-29-%CF%84%CE%BF-new-deal-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BF-keynes/

ΚΡΑΧ - Η Χρηματιστηριακή Κρίση του 1929 .Το καλοκαίρι του 1929 η Αμερική ευημερούσε. Ο κόσμος δανειζόταν από τις τράπεζες για να «παίξει» στη Wall Street. Οι πιο διορατικοί μιλούσαν για «φούσκα» έτοιμη να εκραγεί.

Το χρηματιστηριακό κραχ χειροτέρευσε την ήδη εύθραυστη κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας και συνέβαλε στη Μεγάλη Οικονομική Ύφεση της δεκαετίας του '30, που έπληξε Ευρώπη και Αμερική, με πτωχεύσεις εταιρειών, μαζική ανεργία και μεγάλη κεφαλαιοκρατική συγκέντρωση.

Η Γουόλ Στριτ ανέκαμψε προσωρινά στις αρχές του 1930, για να κατρακυλήσει ξανά το επόμενο διάστημα και ο δείκτης Ντόου Τζόουνς να φθάσει στις 41.22 μονάδες στις 8 Ιουλίου 1932, στο χαμηλότερο σημείο όλων των εποχών. Το 1931 το Κογκρέσο συγκρότησε την Επιτροπή Πεκόρα για να μελετήσει τις αιτίες της χρηματιστηριακής κρίσης και βάσει των πορισμάτων της ψήφισε το νόμο Γκλας - Σίγκαλ του 1933, με τον οποίον διαχωρίστηκαν οι τράπεζες σε εμπορικές και επενδυτικές.

Οι επιπτώσεις του «Κραχ» στις ΗΠΑ σε αριθμούς

12.000.000 έμειναν άνεργοι.
12.000 έχαναν τη δουλειά τους κάθε μέρα.
20.000 επιχειρήσεις κήρυξαν πτώχευση.
1.616 τράπεζες πτώχευσαν.
1 στους 20 γεωργούς ξεσπιτώθηκαν.
23.000 αυτοκτονίες σημειώθηκαν σ' ένα χρόνο, αριθμός ρεκόρ.

https://www.sansimera.gr/articles/182

Οι απώλειες ανθρώπινου δυναμικού της Ουκρανίας αυξάνονται σχεδόν δύο φορές την εβδομάδα σε 2.500 άνδρες Από τις 17 έως τις 23 Οκτωβρίου, οι ουκρανικές δυνάμεις υπέστησαν τις μεγαλύτερες απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό και εξοπλισμό στο μέτωπο Nikolayev-Krivoy Rog, σε αντίθεση με την περασμένη εβδομάδα που αναφέρθηκαν οι βαρύτερες απώλειες στην κατεύθυνση Kupyansk.

ΜΟΣΧΑ, 31 Οκτωβρίου /TASS/. Οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις εξόντωσαν πάνω από 2.500 Ουκρανούς στρατιωτικούς και ξένους μισθοφόρους κατά τη διάρκεια της ειδικής στρατιωτικής τους επιχείρησης στην Ουκρανία την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με υπολογισμούς του TASS με βάση τις καθημερινές ενημερώσεις του εκπροσώπου του ρωσικού υπουργείου Άμυνας, Ιγκόρ Κονασένκοφ. Αυτό είναι περισσότερο από μιάμιση φορά περισσότερο από μια εβδομάδα νωρίτερα.

Από τις 17 έως τις 23 Οκτωβρίου, ο εχθρός υπέστη τις μεγαλύτερες απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό και εξοπλισμό στο μέτωπο Nikolayev-Krivoy Rog, σε αντίθεση με την περασμένη εβδομάδα που ο εχθρός υπέστη τις μεγαλύτερες απώλειες στην κατεύθυνση Kupyansk. Κατά τη διάρκεια της επίθεσης στην κατεύθυνση του Νότιου Ντόνετσκ, τα ρωσικά στρατεύματα προχώρησαν περισσότερο από 3 χιλιόμετρα βαθιά στην άμυνα του εχθρού.

Το TASS συγκέντρωσε τα πιο σημαντικά στατιστικά στοιχεία για την ειδική επιχείρηση από τις 24 έως τις 30 Οκτωβρίου.

Επιθετικές ενέργειες των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων

Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε την επίθεση των στρατευμάτων του στην κατεύθυνση του Νότιου Ντονέτσκ στη Λαϊκή Δημοκρατία του Ντόνετσκ, κατά την οποία καταλήφθηκαν ορισμένα οχυρά και κορυφές. Οι ρωσικές ομάδες επίθεσης προχώρησαν σε βάθος μεγαλύτερο από 3 χιλιόμετρα στην άμυνα του εχθρού και έφτασαν στον οικισμό Pavlovka. Ο εχθρός έχασε πάνω από 100 στρατιώτες, έξι στρατιώτες παραδόθηκαν.

Κατά τη διάρκεια της επίθεσης, ένα ουκρανικό τανκ καταστράφηκε και ένα άλλο αιχμαλωτίστηκε. Τρία τεθωρακισμένα οχήματα μάχης και έξι οχήματα μεταφοράς καταστράφηκαν επίσης.

Ουκρανικές απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό

Οι πιο σημαντικές απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό υπέστησαν ο ουκρανικός στρατός στην κατεύθυνση του Κουπιάνσκ: η Ουκρανία έχασε 830 άνδρες. Στην κατεύθυνση Nikolayev-Krivoy Rog, οι ουκρανικές μονάδες έκαναν ανεπιτυχείς προσπάθειες να επιτεθούν σε ρωσικές θέσεις στις 25, 26 και 27 Οκτωβρίου. Αναφέρεται ότι ο εχθρός επιτέθηκε πέντε φορές στις 29 Οκτωβρίου και έκανε επτά επιθέσεις πριν από τις 31 Οκτωβρίου. Τα ουκρανικά στρατεύματα έχασαν πάνω από 800 στρατιώτες και ξένους μισθοφόρους προς αυτή την κατεύθυνση, 650 άνδρες στο μέτωπο Krasny Liman και 190 άνδρες στην περιοχή του Νότιου Ντόνετσκ.

Επιπλέον, περισσότεροι από 40 Ουκρανοί στρατιώτες εξαφανίστηκαν ως αποτέλεσμα ρωσικής πυραυλικής επίθεσης σε σημείο συγκέντρωσης ανθρώπινου δυναμικού και εξοπλισμού κοντά στο χωριό Staroverovka στην περιοχή Kharkov.

Ουκρανικές απώλειες σε εξοπλισμό

Τα ουκρανικά στρατεύματα έχασαν τον μεγαλύτερο αριθμό αρμάτων μάχης την περασμένη εβδομάδα στο μέτωπο Krasny Liman: 18 συνολικά. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του TASS, οι ρωσικές μονάδες στο μέτωπο Nikolayev-Krivoy Rog κατέστρεψαν τα περισσότερα ουκρανικά τεθωρακισμένα οχήματα μάχης: 63 τεμάχια.

Τα ρωσικά drones Lancet κατέστρεψαν το αυτοκινούμενο σύστημα βολής του ουκρανικού Buk-M1 MLRS, σύμφωνα με βίντεο που δημοσίευσε το ρωσικό υπουργείο Άμυνας. Ο εχθρός έχασε επίσης ένα αμερικανικό ραντάρ αντι-μπαταρίας AN/TPQ-37.

Συνολικά, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του TASS, οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις έχασαν περίπου 180 άρματα μάχης και άλλα τεθωρακισμένα οχήματα, καθώς και πάνω από 170 οχήματα διαφόρων τύπων κατά τη διάρκεια της εβδομάδας.

Επιδόσεις αεροσκαφών, αεράμυνας και πυροβολικού

Σύμφωνα με το TASS, η πιο παραγωγική ημέρα για τον ρωσικό εξοπλισμό αεράμυνας ήταν η 30η Οκτωβρίου, όταν κατέστρεψαν τρία ουκρανικά ελικόπτερα Mi-8 και ένα επιθετικό αεροσκάφος Su-25.

Οι αντιαεροπορικοί πυροβολητές αναχαίτησαν επίσης δύο μαχητικά MiG-29, δύο ελικόπτερα Mi-8, 76 drones, 78 συστήματα πολλαπλής εκτόξευσης πυραύλων: HIMARS, Smerch, Uragan και Alder, καθώς και 24 αμερικανικούς πυραύλους αέρος-εδάφους κατά της ακτινοβολίας ΒΛΑΒΗ κατά τη διάρκεια της εβδομάδας. Τα κατεστραμμένα drones περιλαμβάνουν εννέα που καταρρίφθηκαν κατά τη διάρκεια μιας ουκρανικής τρομοκρατικής επίθεσης εναντίον πλοίων του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας και πολιτικών σκαφών στο οδόστρωμα της Σεβαστούπολης στις 29 Οκτωβρίου.

Οι ρωσικές μονάδες αεροπορίας, πυραύλων και πυροβολικού κατέστρεψαν αρκετά αμερικανικά οβιδοβόλα M777, δύο αμερικανικής κατασκευής συστήματα πολλαπλών πυραύλων εκτόξευσης HIMARS, καθώς και ένα γερμανικό σύστημα πυραύλων πολλαπλής εκτόξευσης MARS-2 και αυτοπροωθούμενη μονάδα πυροβολικού PzH 2000.

Επίσης, ένα ουκρανικό ταχύπλοο καταστράφηκε κατά τη διάρκεια προσπάθειας ουκρανικής ομάδας δολιοφθοράς και αναγνώρισης να προσγειωθεί κοντά στο Energodar στην περιοχή Zaporozhye.

Επιπλέον, επτά αυτόνομα θαλάσσια μη επανδρωμένα αεροσκάφη που είχαν λάβει μέρος στην προαναφερθείσα επίθεση σε πλοία στα ύδατα της Σεβαστούπολης χτυπήθηκαν επίσης. Αυτή ήταν η πρώτη φορά κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ειδικής επιχείρησης, τέτοια περιστατικά δεν είχαν αναφερθεί επίσημα στο παρελθόν.

Καταστροφή σημαντικών ουκρανικών στόχων

Στις 26 Οκτωβρίου, μια ρωσική επίθεση στην περιοχή του χωριού Prikolotnoye στην περιοχή Kharkov εξάλειψε ένα κέντρο επικοινωνιών των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων και κατέστρεψε μια εγκατάσταση αποθήκευσης πετρελαίου κοντά στο Dnepropetrovsk που χρησιμοποιούνταν για την προμήθεια καυσίμου ντίζελ στα στρατεύματα στο Donbass.

Στις 27 Οκτωβρίου, ένα εργοστάσιο κοντά στο Pavlograd της Περιφέρειας Dnepropetrovsk καταστράφηκε. Παρήγαγε καύσιμα πυραύλων, εκρηκτικά και πυρίτιδα για τον ουκρανικό στρατό. Στις 30 Οκτωβρίου, οι ρωσικές δυνάμεις έπληξαν ένα κέντρο εκπαίδευσης των ουκρανικών δυνάμεων ειδικών επιχειρήσεων κοντά στο Ochakov στην περιοχή Nikolayev.

Στις 31 Οκτωβρίου, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι πραγματοποιήθηκαν πλήγματα μεγάλης εμβέλειας από αέρος και θάλασσα. Ως αποτέλεσμα, χτυπήθηκαν εγκαταστάσεις του στρατιωτικού ελέγχου και των ενεργειακών συστημάτων της Ουκρανίας.

Συνολικά, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του TASS, τα ρωσικά στρατεύματα κατέστρεψαν 33 θέσεις διοίκησης της Ουκρανίας και 14 αποθήκες πυρομαχικών κατά τη διάρκεια της εβδομάδας.

https://tass.com/politics/1530357

Ο Πούτιν ελπίζει να βρεθει λυση στο Καραμπάχ .Ο Ρώσος ηγέτης ανέφερε επίσης πώς επετεύχθησαν συμφωνίες για τον τερματισμό μιας ένοπλης σύγκρουσης

Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν

ΣΟΧΙ, 31 Οκτωβρίου /TASS/. Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ελπίζει ότι η τριμερής συνάντησή του με τους ηγέτες της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν θα επιτρέψει να σκιαγραφηθούν τα βήματα για την επίλυση του ζητήματος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, όπως είπε ο ίδιος σε συνάντηση με τον Πρωθυπουργό της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν τη Δευτέρα.

"Γνωρίζω ότι έχετε την πολιτική βούληση να το κάνετε και το υποστηρίζουμε. Πρέπει να περιγράψουμε τις βασικές πτυχές που θα μας επιτρέψουν να προχωρήσουμε κατά τη συνάντησή μας και σε μια τριμερή συνάντηση αργότερα", είπε ο Πούτιν, απευθυνόμενος στον Πασινιάν.

Ο Πούτιν σημείωσε ότι η επίλυση μιας τόσο σοβαρής και παρατεταμένης σύγκρουσης όπως το ζήτημα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ απαιτεί μεγάλη προσπάθεια. «Στην πραγματικότητα, ξεκινήσαμε αυτή τη συζήτηση όταν συναντηθήκαμε στην Αστάνα, οι τρεις μας», είπε, προσθέτοντας ότι αυτές οι προσπάθειες δεν ήταν αρκετές προς το παρόν. Ο Ρώσος πρόεδρος επεσήμανε ότι ο Οργανισμός Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO) πραγματοποίησε έκτακτη σύνοδο κορυφής με πρωτοβουλία της Αρμενίας.

Ο Ρώσος ηγέτης ανέφερε επίσης πώς επετεύχθησαν συμφωνίες για τον τερματισμό μιας ένοπλης σύγκρουσης. «Εκείνη την εποχή, όλοι πιστεύαμε ότι η διασφάλιση της ειρήνης και η δημιουργία συνθηκών για την ανάπτυξη της οικονομίας της Αρμενίας ήταν ο κύριος στόχος, διότι η απεμπλοκή των υποδομών μεταφορών και η δημιουργία νέων διαδρομών είναι μεταξύ των θεμάτων που σχετίζονται με την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. γι' αυτό εργαζόμαστε, όλα αυτά έχουν σκοπό να βοηθήσουν τους ανθρώπους», τόνισε ο Πούτιν.

Ο Ρώσος πρόεδρος τόνισε ότι η Αρμενία ήταν στρατηγικός εταίρος και σύμμαχος της Ρωσίας από την αρχαιότητα. Πρόσθεσε ότι «είναι μια ειδική κατάσταση» για τη Ρωσία. «Περιμένω ότι θα μπορέσουμε να κάνουμε βήματα για την επίλυσή του», κατέληξε ο Πούτιν.

https://tass.com/world/1530251

Κρεμλίνο - Η συμφωνία για τα σιτηρά δύσκολα μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς την Ρωσία.

"Σε συνθήκες όπου η Ρωσία μιλάει για αδυναμία να εγγυηθεί την ασφαλή ναυτιλία σε υποδεικνυόμενες περιοχές, μια τέτοια συμφωνία σίγουρα δύσκολα μπορεί να εφαρμοστεί. Αποκτά διαφορετική φύση, πολύ πιο επικίνδυνη, επικίνδυνη και μη εγγυημένη", δήλωσε ο Ντμίτρι Πεσκόφ.

ΜΟΣΧΑ, 31 Οκτωβρίου /TASS/. Η συμφωνία για τα σιτηρά δύσκολα μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς τη Ρωσία και γίνεται πιο επικίνδυνη από τη φύση της, δήλωσε στους δημοσιογράφους τη Δευτέρα ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.

"Σε συνθήκες όπου η Ρωσία μιλά για αδυναμία να εγγυηθεί την ασφαλή ναυτιλία σε υποδεικνυόμενες περιοχές, μια τέτοια συμφωνία σίγουρα δύσκολα μπορεί να εφαρμοστεί. Αποκτά διαφορετική φύση, πολύ πιο επικίνδυνη, επικίνδυνη και μη εγγυημένη", είπε ο Πεσκόφ.

Ακριβώς οι ενέργειες του Κιέβου έθεσαν σε κίνδυνο τη συμφωνία, είπε ο Εκπρόσωπος του Κρεμλίνου. Η Ρωσία συνεχίζει τις επαφές με την Άγκυρα και τον ΟΗΕ μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών, πρόσθεσε ο Πεσκόφ, σχολιάζοντας την πρόθεση της Τουρκίας να προχωρήσει στην εφαρμογή της συμφωνίας για τα σιτηρά χωρίς τη συμμετοχή της Ρωσίας.

https://tass.com/politics/1530255