Τρίτη 25 Ιανουαρίου 2022

ΣΠΑΡΤΗ - Ο ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ ΛΕΩΝΙΔΑ.Η θυσία του Λεωνίδα και των 300 συμπολεμιστών του έγινε διαχρονικό σύμβολο και στη θέση που έπεσε ο Λεωνίδας και οι συμπολεμιστές του οι αρχαίοι έστησαν μνημείο με χαραγμένο πάνω του το γνωστό επίγραμμα του Σιμωνίδη:

 ΣΠΑΡΤΗ -  Ο  ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ ΛΕΩΝΙΔΑ.


Η θυσία του Λεωνίδα και των 300 συμπολεμιστών του έγινε διαχρονικό σύμβολο

και στη θέση που έπεσε ο Λεωνίδας και οι συμπολεμιστές του οι αρχαίοι

έστησαν μνημείο με χαραγμένο πάνω του το γνωστό επίγραμμα

του Σιμωνίδη:

Ὦ ξεῖν’, ἀγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ὅτι τῇδεκείμεθα, τοῖς κείνων ῥήμασι πειθόμενοι.

"Ξένε, πες στους Λακεδαιμόνιους ότι κειτόμεθα εδώ, πιστοί στους νόμους τους",

εννοώντας: "πεθάναμε εδώ ακολουθώντας τις σπαρτιατικές παραδόσεις".

Μετά τη μάχη στις Θερμοπύλες στήθηκε ένας πέτρινος λέοντας για να

θυμούνται όλοι το όνομα του βασιλιά που έπεσε στο σημείο εκείνο.

Τα λείψανά του στάλθηκαν για ταφή στη Σπάρτη το 440 π.Χ..

Έμβλημα και σημαντικό μνημείο της σύγχρονης Σπάρτης

αποτελεί ο τάφος του Λεωνίδα βόρεια της πόλης.

Γνωστός και σαν Λεωνίδαιον, ανεσκάφη το 1892

από τον Βαλντστάιν και είναι το μοναδικό μνημείο

της Αρχαίας Αγοράς που σώζεται ως τις μέρες μας.

Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό οικοδόμημα, με σχήμα

και μορφή ναού, που χρονολογείται πιθανότατα

τον 5ο αι. π.Χ. και μεταγενέστερα.

Το κτίριο, που είναι διαστάσεων 12,5×8,30 μέτρα,

κατασκευάστηκε από ογκώδεις πωρόλιθους,

και το εσωτερικό του ήταν χωρισμένο σε δύο θαλάμους

που συγκοινωνούσαν μεταξύ τους.

Ο ανατολικός, μήκους 3.15 μέτρων, είχε τη μορφή

πρόναου και ήταν διακοσμημένος με κίονες.

Η χρήση του κτιρίου δεν έχει εξακριβωθεί

μέχρι σήμερα.

Πιθανολογείται ότι ήταν κενοτάφιο, ενώ πολλοί

μελετητές συμμερίζονται την άποψη

ότι πρόκειται για το ναό του Απόλλωνος Καρνείου.

Παρότι δεν υπάρχει καμία ένδειξη για το συσχετισμό

του ναού με το θρυλικό βασιλιά της Σπάρτης,

τόσο η τοπική παράδοση όσο και ο περιηγητής

Παυσανίας, εκφράζουν την άποψη ότι εκεί

μεταφέρθηκαν και ετάφησαν τα οστά του

Λεωνίδα από τις Θερμοπύλες.

Έτσι το μνημείο ταυτίστηκε στη λαϊκή

συνείδηση με τον τάφο του Λεωνίδα.

Ο Παυσανίας αναφέρει επίσης, ότι ο τάφος

βρισκόταν δυτικά της αγοράς, απέναντι

από το θέατρο, και ότι εδώ τελούταν κάθε χρόνο αγώνες.

Στα 1875 επισκέφθηκε τη Σπάρτη ο Ερρίκος Σλήμαν

ο οποίος στο ημερολόγιό του κάνει μια λιτή

αναφορά στο λεγόμενο «Τάφο του Λεωνίδου»

.Στα νεότερα χρόνια , με βάση την περιγραφή του

Παυσανία (2ος μ.Χ αιώνας) αλλά και σύμφωνα

με νεότερα αρχαιολογικά ευρήματα πλησίον

του μνημείου, υιοθετήθηκε η ταύτιση του με το «Λεωνιδαίον».

Στο ιερό αυτό μνήμα-ναό, το “Λεωνιδαίον”,

οι αρχαίοι σπαρτιάτες

(σύμφωνα πάντα με τον Παυσανία τον Περιηγητή)

τοποθέτησαν τα οστά του Λεωνίδα,

τα οποία έφεραν από τις Θερμοπύλες,

40 χρόνια μετά τη μάχη, καθώς και μαρμάρινη στήλη

με τα ονόματα των 300 ηρώων.

Κάθε χρόνο οι αρχαίοι σπαρτιάτες τελούσαν εδώ αγώνες, τα “Λεωνίδαια”,
προς τιμήν και μνήμην του Λεωνίδα και των τριακοσίων, αγώνες στους
οποίους είχαν δικαίωμα συμμετοχής μόνο σπαρτιάτες.

Κατά το 19ο αιώνα ο «Τάφος του Λεωνίδα» μαζί με άλλα μνημεία
λεηλατήθηκε από τους νέους Σπαρτιάτες, οι οποίοι έπαιρναν
το έτοιμο και καλής ποιότητας οικοδομικό υλικό για την ανέγερση
των σπιτιών τους.

Ό,τι σώθηκε κι έχει απομείνει οφείλεται στη δυναμική επέμβαση,
το 1875 , του τότε βοηθού του Αρχαιολογικού Γραφείου
της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και μετέπειτα γενικού
Εφόρου Αρχαιοτήτων Παναγιώτη Σταματάκη.

Μέσα στο μνημειακό πλούτο που έχει ανασκαφεί έως σήμερα,
ο Τάφος του Λεωνίδα αποτελεί ένα κορυφαίο μνημείο το οποίο
όμως παραμένει παραμελημένο και υποβαθμισμένο ως προς
τις δυνατότητες ανάδειξης, προβολής και αξιοποίησής του

. Λογικά στο σημείο αυτό θα έπρεπε καθημερινά να συρρέουν
και να συνωστίζονται επισκέπτες από την Ελλάδα κι όλον
τον κόσμο για να δουν και να προσκυνήσουν
τον Τάφο του Βασιλιά που συγκλόνισε και συγκλονίζει
ανά τους αιώνες τις καρδιές των ανθρώπων όλης της γης.

Κι όμως το μνημείο παραμένει άγνωστο στο ευρύ τουριστικό κοινό,
έξω από τουριστικούς οδηγούς (ή το πολύ-πολύ στα ψιλά τους),
χωρίς συστηματική κι οργανωμένη προβολή, χωρίς καθοδηγητικές
πινακίδες , χωρίς μια μακέτα και μια κάτοψη ώστε ο επισκέπτης
να σχηματίζει μια πλήρη εικόνα του, χωρίς μια πινακίδα
με πληροφορίες για το μνημείο, χωρίς συστηματική,
καθημερινή καθαριότητα και περιοδική συντήρηση,
χωρίς ειδικό φωτισμό το βράδυ, χωρίς (γενικά)
μια ολοκληρωμένη μελέτη συνολικής ανάδειξης και αξιοποίησής του.
Πηγές :
lakones.gr.
notospress.gr
exploresparta.gr


Υπάρχει ο τάφος του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες;


Υπάρχει ο τάφος του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες;
10
Όλοι γνωρίζουμε ότι ο τάφος του Λεωνίδα δεν έχει

 ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα. 

Κάποιος το μακρινό 1896 υποστήριξε το αντίθετο.

Το παρακάτω άρθρο δημοσιεύθηκε 

στην εφημερίδα Εφημερίς στο 3ο φύλλο στις 26/05/1896.

- Κάποιος γέρων εκ Λεβαδείας ελθών

 επί τούτω εις Αθήνας ανήγγειλεν εις τον γεωπόνον

 κ. Καλογερόπουλον ότι ανεκάλυψε τον τάφον 

του μεγάλου Λεωνίδα, εν Θερμοπύλαις. 

- Ο γέρων αυτός ζητεί αμοιβήν παρά 

της αρχαιολογικής εταιρίας όπως

 υποδείξη το μέρος όπου έκαμε την ανακάλυψιν

 και φέρη ούτως εις φως πολυτιμότατα 

αρχαιολογικά και ιστορικά αντικείμενα. 

- Εάν δεν πρόκειται περί παράφρονος 

βεβαίως το πράγμα είνε άξιον μελέτης,

 διότι τις οίδε τίνα τάφον αρχαίον 

ανεκάλυψε παρά τας Θερμοπύλας 

ο Λεβαδείτης γέρων.



Υπάρχει τελικά ο τάφος του Λεωνίδα;

Έμβλημα και σημαντικό μνημείο της σύγχρονης 

Σπάρτης αποτελεί ο τάφος του Λεωνίδα 

βόρεια της πόλης. 

Γνωστός και σαν Λεωνίδαιον, 

ανεσκάφη το 1892 από τον Βαλντστάιν 

και είναι το μοναδικό μνημείο της

 Αρχαίας Αγοράς που σώζεται ως τις μέρες μας. 

Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό οικοδόμημα,

 με σχήμα και μορφή ναού, που χρονολογείται 

πιθανότατα τον 5ο αι. π.Χ. και μεταγενέστερα. 

Το κτίριο, που είναι διαστάσεων 12,5×8,30 μέτρα,

 κατασκευάστηκε από ογκώδεις πωρόλιθους,

 και το εσωτερικό του ήταν χωρισμένο 

σε δύο θαλάμους που συγκοινωνούσαν μεταξύ τους.

 Ο ανατολικός, μήκους 3.15 μέτρων,

 είχε τη μορφή πρόναου και ήταν

 διακοσμημένος με κίονες.

Η χρήση του κτηρίου δεν έχει 

εξακριβωθεί μέχρι σήμερα. 

Πιθανολογείται ότι ήταν κενοτάφιο,

 ενώ πολλοί μελετητές συμμερίζονται 

την άποψη ότι πρόκειται για τον ναό

 του Απόλλωνος Καρνείου.

Τάφος Λεωνίδα – Το Λεωνίδαιον, έμβλημα της Σπάρτης
Τάφος Λεωνίδα – Το Λεωνίδαιον, έμβλημα της Σπάρτης


Τάφος Λεωνίδα – Το Λεωνίδαιον, έμβλημα της Σπάρτης

Παρότι δεν υπάρχει καμία ένδειξη για το συσχετισμό 

του ναού με το θρυλικό βασιλιά της Σπάρτης, 

τόσο η τοπική παράδοση όσο και ο περιηγητής

 Παυσανίας, εκφράζουν την άποψη ότι εκεί 

μεταφέρθηκαν και ετάφησαν τα οστά του

 Λεωνίδα από τις Θερμοπύλες.

Έτσι το μνημείο ταυτίστηκε στη λαϊκή 

συνείδηση με τον τάφο του Λεωνίδα.

 Ο Παυσανίας αναφέρει επίσης, ότι 

ο τάφος βρισκόταν δυτικά της αγοράς, 

απέναντι από το θέατρο, και ότι εδώ 

τελούταν κάθε χρόνο αγώνες.

Αρχαία ταφικά μνημεία στις Θερμοπύλες το 1816
Αρχαία ταφικά μνημεία στις Θερμοπύλες το 1816



πηγές: Εφημερίς - 3ο φύλλο 26/05/1896, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη - Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, mythicalpeloponnese.gr.

Πηγή: kaliterilamia.gr