Δευτέρα 31 Οκτωβρίου 2022

Κραχ 1929: Όταν ζωντανεύουν οι εφιάλτες του παρελθόντος.

 Τέτοιες μέρες πριν από 93 χρόνια η οικονομία έζησε το μεγαλύτερο σοκ που έχει περάσει ποτέ σε καιρό ειρήνης.

Πέμπτη 24 Oκτωβρίου 1929 - Mαύρη Πέμπτη, Δευτέρα 28 Oκτωβρίου 1929 - Mαύρη Δευτέρα, Tρίτη 29 Oκτωβρίου 1929 - Mαύρη Tρίτη.

Η ύφεση χτυπάει την πόρτα της Νέα Υόρκη. Στα τέλη του Οκτώβρη τίποτα δεν προμηνύσει ότι η οι ΗΠΑ θα ζήσουν τον πιο δύσκολο χειμώνα που πέρασαν ποτέ.

Τα περασμένα χρόνια ανακοινώνονται αυξήσεις στις παραγγελίες σε αυτοκίνητα, ηλεκτρικές συσκευές, τρόφιμα, οι μετοχές τραβούσαν την ανηφόρα και οι πολίτες έβλεπαν έναν εύκολο τρόπο να αυξήσουν τα εισοδήματα τους.

Οι Αμερικανοί είχαν πολλά για να είναι υπερήφανοι. Ο Παγκόσμιος πόλεμος ήταν για τα καλά πίσω τους, το ραδιόφωνο είχε εφευρεθεί, και τα αυτοκίνητα γίνονταν φθηνότερα και πιο δημοφιλή.

Σίγουρα, η ανισότητα μεταξύ πλουσίων και φτωχών διευρύνθηκε ακόμα περισσότερο στην τελευταία δεκαετία, αλλά οι Αμερικανοί μπορούσαν να κάνουν αγορές και οι οικογένειες μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά περισσότερο από ποτέ.

Μερικοί πίστευαν ότι το ράλλυ της αγοράς θα διαρκέσει για πάντα.

Tο Xρηματιστήριο όμως στηριζόταν απλά σε έξυπνες επενδυτικές κινήσεις.

Στις 5 Σεπτεμβρίου ο οικονομολόγος Roger Babson έδωσε μια ομιλία λέγοντας: “Αργά ή γρήγορα, η κατάρρευση έρχεται, και μπορεί να είναι τεράστια”. Αυτό και έγινε.

“Μαύρη Πέμπτη”: 24.10.29

Η φούσκα έσκασε τελικά στις 24 Οκτωβρίου 1929. Στο χρηματιστήριο οι απώλειες χτυπάνε κόκκινο. Nεοϋορκέζοι κατεβαίνουν στη Γουόλ Στριτ να δουν από πρώτο χέρι τι συμβαίνει και να βρουν τους χρηματιστές τους. Άλλωστε έχουν επενδύσει όλες τους τις οικονομίες.
Στην τελευταία ώρα των συναλλαγών της Πέμπτης οι τιμές των μετοχών κατρακύλησαν ξαφνικά. Όταν το κουδούνι χτύπησε το κλείσιμο στις 3 μ.μ. Οι άνθρωποι είχαν κλονιστεί. Κανείς δεν ήταν σίγουρος τι ακριβώς είχε συμβεί.
Οι τραπεζίτες ρίχνουν  χρήματα στην αγορά διαβεβαιώνοντας τους Αμερικανούς ότι η επιχείρηση ήταν ορθή.

“Μαύρη Δευτέρα”: 28.10.29

Μόλις το κουδούνι του ανοίγματος χτύπησε στις 28 Οκτωβρίου, οι τιμές άρχισαν να μειώνονται. Πολλές μετοχές άλλαξαν χέρια εκείνη την ημέρα και οι χρηματιστές δεν είχαν χρόνο για να τα καταγράψουνόλα αυτά. Εργάζονταν μέσα στη νύχτα, κοιμόντουσαν στα γραφεία τους ή στο πάτωμα, προσπαθώντας να καλύψουν τη διαφορά και να είναι έτοιμοι για τις 29 Οκτωβρίου.

Στις 28 Οκτωβρίου, οι ευρωπαϊκές εφημερίδες ανέφεραν ότι ορισμένοι χρηματιστές πιστεύεται ότι το χειρότερο είχε τελειώσει. Διαψεύστηκαν...

“Μαύρη Τρίτη”: 29.10.29

Οι απώλειες συνεχίζονται καθώς πάνω στον πανικό τους οι επενδυτές πωλούν όλο τους το χαρτοφυλάκιο με τη μία. Η αγορά καταγράφει απώλειες 14 δισ. δολάρια σε λίγες ώρες.  Μέχρι το τέλος της ημέρας, η αγορά έγραφε απώλειες πάνω από 12%. Εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τις αποταμιεύσεις τους. Στα πρώτα τριάντα λεπτά, 3 εκατομμύρια μετοχές άλλαξαν χέρια. Οι χρηματιστηριακές πράξεις έγιναν τόσο γρήγορα και οι άνθρωποι ότι είχαν χάσει χρήματα, αλλά δεν ήξεραν πόσο. Οι φήμες των επενδυτών που πηδούσαν από κτίρια και αυτοκτονούσαν είχαν εξαπλωθεί και οδήγησαν τις τιμές προς τα κάτω.

Χάθηκαν 319 δισ. δολάρια σε σημερινές τιμές

Η οικονομική ελίτ της Αμερικής προσπάθησε να σώσει την αγορά - μέλη της οικογένειας Ροκφέλερ και της General Motors αγόρασαν μεγάλες ποσότητες μετοχών για να αποδείξουν την εμπιστοσύνη τους στην αγορά, αλλά η κίνηση δεν θα μπορούσε να ανακόψει την καταιγίδα.

Μέχρι τον Ιούλιο του 1932 η αγορά έφθασε στο χαμηλότερο σημείο της Μεγάλης Ύφεσης, με απώλειες 89%.

Στην Αμερική η ανεργία έφτασε στο 24,75% και χρειάστηκαν πάνω από 23 χρόνια να να ανακάμψει ο Dow Jones και να βρει τον χαμένο του βηματισμό.

Συνολικά, 25 δισεκατομμύρια δολάρια - περίπου 319 δισεκατομμύρια σε δολάρια σήμερα - χάθηκαν στο κραχ του 1929. Άνθρωποι αυτοκτόνησαν, πείνασαν, έμειναν άνεργοι στο δρόμο και δεν κατάφεραν ποτέ να ξαναστήσουν τη ζωή τους.

news.gr

Ο κορονοϊός και το ΚΡΑΧ που έρχεται… Πάμε για κατάρρευση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού… Οι καταθέσεις θα γίνουν καπνός…

 Όλη η αλήθεια που κρύβουν για τον Κορωνοιό και το ΚΡΑΧ που έρχεται ολοταχώς

Η ΝΤΠ δηλαδή οι Παγκόσμιοι Τραπεζίτες-εξουσιαστές έριξαν έναν μεταλλαγμένο ιό, ο οποίος καταστρέφει την Παγκόσμια οικονομία, αφού πρώτα σκοτώσει μερικές χιλιάδες ανθρώπους μηδαμινός αριθμός σε σχέση…με ένα Παγκόσμιο Πόλεμο για σβήσουν τα χρέη τους.Πχ Στις ΗΠΑ το χρέος σήμερα είναι 31,4 ΤΡΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΔΟΛΑΡΙΑ..

Oι Κυβερνήσεις και η δική μας δεν λένε την αλήθεια και σας εχουν κλεισμένους στα Σπίτια!!

Μείνετε μεσα…. σε δυο τρεις εως έξι εβδομάδες ερχεται η Οικονομική κατάρρευση οπως λένε Οικονομικοί αναλυτές…και η γνωστή σε ολους μας The Goldman Sachs Group, Inc ο κολοσσός ο μεγαλύτερος οικονομικός παράγοντας στο Πλανήτη.

Το γιατι διάλεξαν αυτο το τρόπο το λέμε και στην αρχή..Με το ιό θα σκοτωθούν λιγότεροι άνθρωποι παρα με Πόλεμο που οι απώλειες θα ηταν τεράστιες για τον ανθρωπο…Ομως δεν το κάνουν μονο γι αυτό!! Η Αμερική είναι πολύ πίσω απο την Κίνα και την Ρωσία που μαζί έχουν ξεπεράσει την πολεμική ισχύ και την στρατιωτική τεχνολογία των ΗΠΑ. Άν γινόταν πόλεμος θα κατέληγε σε ηττα των ΗΠΑ.Συνεπώς βρηκαν το κόλπο με τον Κορωνοιό!!!

Η ύφεση της παγκόσμιας οικονομίας λόγω Κορωνοιού είναι Διεθνής πολιτική,αυτο που γινεται το εχουν συναποφασίσει οι Νεοταξίτες με τις κυβερνήσεις των Χωρών που το εφαρμόζουν οπως και η δική μας Κυβέρνηση…τόσο σε οικονομικό επίπεδο όσο και σε γεωπολιτικό.

Ειναι τεράστιες οι ευθυνες της Κυβερνησης και των κομμάτων της Αντιπολίτευσης που το κρύβουν και εχουν φυλακίσει τους πολίτες..συνοδεία των Μεσων Μαζικης Αποβλάκωσης..Η ΝΤΠ επομένως, ελέγχει όλο το Τραπεζικό και Επιχειρηματικό καρτέλ και κατά συνέπεια την ανθρωπότητα, καθώς η ποιότητα ζωής των Κρατών.

Οσο κρατούν κλειστή την Οικονομία εχουμε τεράστιες απώλειες (3τρίς$ και βάλε) απο την πανδημία…Απώλειες εκατομμυρίων θέσεων εργασίας…Καταρρέουν χρηματιστήρια & Wall Street, αερομεταφορές, Τουρισμός, επιχειρήσεις…Βυθίζονται οι ρυθμοί ανάπτυξης και τα κόκκινα δάνεια μαζι με τα προηγούμενα ΘΑ ΤΙΝΑΞΟΥΝ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ τις επόμενες εβδομάδες!!!!

Οσο για τα μέτρα στήριξης της Κυβέρνησης από το κλείσιμο των επιχειρήσεων..Ποσα μπορούν να δώσουν οταν ένα Κράτος δεν εισπράττει και για πόσο? Και αυτο για λίγες μέρες μέχρι να καταρρεύσουν ΟΛΑ!!

Ποσο ευκολα πιστεύεται τα Μεσα Παραπληροφόρησης? .Τα μεσα που ελέγχονται απο την Κυβέρνηση δεν θα σου πουν οτι ερχεται ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ εξελίξεων..

Δεν σου λένε την αλήθεια….Το κλεισιμο των καταστηματων -επιχειρησεων γινεται με το προσχημα του ιού για να επικρατήσει ο ΤΡΟΜΟΣ στους ανθρώπους…

Με αυτο το τροπο κρατουν ΦΥΛΑΚΗ μεσα στα ΣΠΙΤΙΑ ΤΟΥ το ΚΟΣΜΟ!!! Ετσι οταν ΠΕΣΕΙ το Χρηματωπιστωτικό Σύστημα θα ειναι και περιορισμένες οι ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ που αν δεν υπήρχε ο ιός θα τα ΕΚΑΝΑΝ ΟΛΑ ΓΙΑΛΙΑ ΚΑΡΦΙΑ!!!

Γι αυτο εριξαν τον ιό για να ειστε ΦΥΛΑΚΗ την ωρα του Παγκόσμιου ΚΡΑΧ..Η ιστορία επειδη επαναλαμβάνεται δειχνει οτι το ΚΡΑΧ συνοδεύεται αμεσως μετα με ΠΟΛΕΜΟ…Παρτε βαθια ανάσα και να είστε προετοιμασμένοι..http://aegeanews.gr

Κραχ 1929: Ανήκει στο παρελθόν;

Σε μια βιβλιοκρισία που δημοσιεύθηκε το 1931 στο επιστημονικό περιοδικό Τhe Εconomic Journal που εξέδιδε η Royal Εconomic Society του Λονδίνου, η οικονομική κρίση που είχε ξεσπάσει δύο χρόνια νωρίτερα, το 1929, περιγράφεται ως «κρυφό μυστήριο» (hidden mystery). Μπορεί αυτό στα ελληνικά να είναι ταυτολογία γιατί τα μυστήρια ή είναι κρυφά ή δεν είναι μυστήρια, αλλά με την επανάληψη δηλώνεται έμφαση σε κάτι που δεν μπορούμε να καταλάβουμε, στο μέγεθος της απορίας.

ε μια βιβλιοκρισία που δημοσιεύθηκε το 1931 στο επιστημονικό περιοδικό Τhe Εconomic Journal που εξέδιδε η Royal Εconomic Society του Λονδίνου, η οικονομική κρίση που είχε ξεσπάσει δύο χρόνια νωρίτερα, το 1929, περιγράφεται ως «κρυφό μυστήριο» (hidden mystery). Μπορεί αυτό στα ελληνικά να είναι ταυτολογία γιατί τα μυστήρια ή είναι κρυφά ή δεν είναι μυστήρια, αλλά με την επανάληψη δηλώνεται έμφαση σε κάτι που δεν μπορούμε να καταλάβουμε, στο μέγεθος της απορίας. Ογδόντα χρόνια από τότε όλοι οι οικονομολόγοι πρώτης γραμμής (αλλά και οικονομικοί ιστορικοί), φιλελεύθεροι και νεοφιλελεύθεροι, μεταρρυθμιστές και μαρξιστές, από τον Κέινς ως τον Χάγεκ, από τον Κοντράντιεφ ως τον Πολάνιι, από τον Γκαλμπρέιθ ως τον Φρίντμαν και τον τωρινό επικεφαλής της Αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας Μπεν Μπερνάνκι δοκίμασαν να αναμετρηθούν με την κρίση όπως οι ήρω ες των παραμυθιών με τον δράκο που φύλαγε το μυστικό της πριγκιποπούλας. Παρ΄ όλες τις προσπάθειες ένα κοινά αποδεκτό συμπέρασμα δεν προέκυψε. Και η περιγραφή και οι ερμηνείες εκείνης της κρίσης διαφέρουν διαμετρικά η μία από την άλλη. Για τους μεν φταίει η ελεύθερη αγορά.

Μόνιμος εφιάλτης

ΡΟΡΡΕRFΟΤΟ/GΕΤΤΥ ΙΜΑGΕS/ΙDΕΑL ΙΜΑGΕ 2. Πολίτες συγκεντρωμένοι στη Γουόλ Στριτ

Για τους δε φταίει η παρέμβαση του κράτους που επιδείνωσε την αρχική κρίση, εμποδίζοντας την αγορά να αυτοϊαθεί. Μερικοί αποδίδουν την κρίση σε λόγους που έχουν να κάνουν με τη νομισματική κυκλοφορία, άλλοι στην ανεπαρκή ζήτηση που, για πολλούς, προερχόταν από την εισοδηματική ανισότητα. Υπάρχουν εκείνοι που επικαλούνται τη συγκυρία μετά τον Α Δ Παγκόσμιο Πόλεμο και το βάρος των πολεμικών αποζημιώσεων, άλλοι που την απέδωσαν σε δομικούς λόγους και στην απαξίωση επενδύσεων εξαιτίας της πτωτικής τάσης του ποσοστού κέρδους, κάτι που είχε αναλύσει ο Μαρξ ως εγγενές στην επέκταση της καπιταλιστικής οικονομίας.

Ως σήμερα η ανάλυση της κρίσης εξαρτάται από την πολιτική που πρεσβεύει κάθε ρεύμα οικονομικής σκέψης, αλλά συμβαίνει και το αντίστροφο: η ανάλυση της κρίσης αποτελεί λυδία λίθο κάθε οικονομικής θεωρίας. Ολα αυτά θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν για να δικαιώσουν τις επιφυλάξεις της μεταμοντέρνας κριτικής στα θεωρούμενα πιο σκληρά καρύδια των κοινωνικών επιστημών, δηλαδή την οικονομική ιστορία και την οικονομική θεωρία. Δείχνουν όμως ότι επί ογδόντα χρόνια κάτω από το μαξιλάρι μας κρύβεται ένας εφιάλτης: η οικονομική κρίση, το κραχ, η μεγάλη ύφεση του 1929, τα σταφύλια της οργής, οι ουρές των ανέργων, οι θεαματικές αυτοκτονίες από τους ουρανοξύστες, το λυκόφως της σύντομης δημοκρατίας του Μεσοπολέμου.

Σήμερα με περισσή ευκολία γράφεται ότι η κρίση ξεπεράστηκε με την εφαρμογή της περίφημης συνταγής του Κέινς «βάλτε τους ανέργους να ανοιγοκλείνουν τρύπες στον δρόμο και πληρώστε τους· η δημιουργία εισοδήματος θα αναζωογονήσει την οικονομία». Ωστόσο οι άνεργοι απορροφήθηκαν μόλις το 1939, όταν είχε ξεσπάσει ο πόλεμος, η μισή εργατική δύναμη είχε επιστρατευθεί και οι εξοπλιστικές βιομηχανίες δούλευαν στο φουλ. Χρειάστηκε ένας πόλεμος, ο μεγαλύτερος και αιματηρότερος παγκόσμιος πόλεμος ως τότε, για να εφαρμοστεί η κεϊνσιανή πολιτική και οι διάφορες παραλλαγές της από τη δεκαετία του 1950 και έπειτα, με κύριο προσανατολισμό την πλήρη απασχόληση. Εκείνο που έχει ενδιαφέρον είναι ότι η θατσερική και η ριγκανική αντικατάσταση του κεϊνσιανού δόγματος στην οικονομία επικαλέστηκε τον Φρίντριχ Χάγεκ, τον αυστριακό οικονομολόγο που κατασκεύασε τη θεωρία του τον καιρό της κρίσης και πάνω στην εμπειρία της. Αλλά τόσο με την κεϊνσιανή πολιτική και δημιουργία εισοδημάτων με κρατική καθοδήγηση όσο και με τη νεοφιλελεύθερη, δηλαδή με το πλαστικό χρήμα και τους πύργους που χτίστηκαν από επάλληλες επιδανειοδοτήσεις, η κρίση του 1929 ήταν συνεχώς παρούσα ως το απωθημένο της οικονομικής πολιτικής. Τώρα ο εφιάλτης αυτός επιστρέφει σαν τα έντομα που μεταλλάχθηκαν από τα εντομοκτόνα ή τα μικρόβια που τρέφονται από τα αντιβιοτικά. Από ΄δώ προέρχεται και ο τρόμος των αγορών, των πολιτικών, αλλά και των απλών ανθρώπων. Αν και τα δύο δοκιμάστηκαν, ποια είναι η θεραπεία; Το παρελθόν δεν είναι νεκρό
Οταν ορκίστηκε πρόεδρος των ΗΠΑ το 1933 ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ είχε πει την περίφημη φράση «Δεν έχουμε τίποτε να φοβηθούμε παρά μόνο τον ίδιο τον φόβο» (We have nothing to fear but fear itself). Εννοούσε ότι ο φόβος αποτελεί παραλυτικό στοιχείο για την ανάκαμψη από την κρίση. Είναι προφανές ότι σήμερα o φόβος τρέφεται από την αδυναμία της κατανόησης του φαινομένου, και με τη σειρά του την τροφοδοτεί. Καταλαβαίνει κανείς βέβαια αυτούς που τρέχουν να καλύψουν το γνωσιακό κενό που μας δημιουργεί η κρίση με θεωρίες εξόδου από την αγορά, σαν να μην έχουν διαβάσει το περίφημο κεφάλαιο του Πολάνιι για το πείραμα του Speenhamland και σαν να μη γνωρίζουν τι συνέβη στο ένα τρίτο του κόσμου από το 1917 ως το 1989. Καταλαβαίνουμε επίσης και εκείνους που σαν να τέλειωσε η κρίση μάς λένε την ιστορία ενός καλοτακτοποιημένου κόσμου όπου η αγορά θα συνδιαλέγεται με την πολιτική και δεν θα κάνει του κεφαλιού της, όπου η Ευρώπη θα έχει την πρωτοβουλία από την Αμερική και όπου ο κόσμος θα είναι πολυπολικός, θα περνάει καλά και εμείς καλύτερα.

Καταφεύγουμε συχνά σε γνωστές ή αναλογικές ιστορίες γιατί δεν ανεχόμαστε εύκολα το γνωσιακό κενό. Αλλά αυτό είναι «ο φόβος που πρέπει να φοβόμαστε». Γιατί κρίση δεν σημαίνει διακοπή και ρήξη μόνο των οικονομικών ροών και λειτουργιών, αλλά επίσης και των διανοητικών σχημάτων και των θεωρητικών εργαλείων με τα οποία αντιλαμβανόμαστε την πορεία της οικονομίας και κυρίως τη σχέση οικονομίας και κοινωνίας. Αν η κρίση του 1929 είναι ακόμη ένα «κρυφό μυστήριο», τότε τι να πούμε για την τωρινή κρίση που συμβαίνει σε πείσμα πολιτικών που κατά βάθος ήθελαν να εξορκίσουν εκείνη την κρίση; Ισως την περίφημη φράση του αμερικανού συγγραφέα Γουίλιαμ Φόκνερ που θυμήθηκε προεκλογικά ο Ομπάμα: «Το παρελθόν δεν είναι νεκρό.Στην πραγματικότητα δεν είναι καν παρελθόν» (Τhe past is not dead. Ιn fact, it΄s not even past)*www.tovima.gr

ΚΡΑΧ - Το Μπλούμπεργκ προειδοποιεί για παγκόσμιο κραχ.

 

Μαζί με την πανδημία υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να ζήσουμε και μέρες 1929.

Ο εφιάλτης της πανδημίας ενδέχεται να ολοκληρωθεί με ένα παγκόσμιο κραχ.

Η χρηματιστηριακή ασυδοσία και τα παράγωγα έχουν δημιουργήσει μία μαγική εικόνα στις μεγάλες αγορές που δεν έχει καμία επαφή με την πραγματικότητα. Και αυτό όπως έχει διδάξει η πρόσφατη ιστορία, πληρώνεται ακριβά.

Εν μέσω πανδημίας, δεκάδες αμερικανικές επιχειρήσεις έχουν αντλήσει υπέρογκα ποσά από δημόσιες εγγραφές αλλά και έκδοση εταιρικών ομολόγων που ξεπερνούν τα 3 τρις δολάρια. Και μάλιστα αυτή τη στιγμή διαπραγματεύονται με αρνητικές αποδόσεις. Εταιρίες όπως η AirBnB, έχουν αντλήσει δεκάδες δισεκατομμύρια, ενώ είναι εμφανές πως τα προϊόντα τους βάλλονται λόγω πανδημίας. Φανταστείτε την κατάρρευση που έχει επέλθει στην συγκεκριμένη πλατφόρμα λόγω της πανδημίας και της απαγόρευσης των ταξιδιών.

Επενδυτικά οχήματα μαζί με ερασιτέχνες traders νέας πλατφόρμας συνεχίζουν να φορτώνουν την wall street με αέρα δημιουργώντας ένα χρηματιστηριακό ράλι το οποίο δεν έχει καμία επαφή με την πραγματική κατάσταση της παγκόσμιας αγοράς.

Το πανηγύρι με τα παράγωγα συνεχίζεται παρά τις κραυγές – πλέον – αναλυτών, που προειδοποιούν ότι είμαστε ένα βήμα από την καταστροφή. Μόνο στο αμερικανικό χρηματιστήριο τα παράγωγα που διαπραγματεύονται ξεπερνούν τα 22 εκατομμύρια δολάρια ημερησίως.

Το ίδιο πανηγύρι γίνεται και στην Ευρώπη, όπου γύρω από την πανδημία στήθηκαν χρηματιστηριακά ράλι για συγκεκριμένες εταιρείες, με πρωτοφανείς αποδόσεις για τα δεδομένα της αγοράς.

Και το πανηγύρι της κερδοσκοπίας ολοκληρώνεται με το Bitcoin και τα άλλα κρυπτονομίσματα. Όπου η απόδοσή τους είναι τουλάχιστον παρανοϊκή.

Αυτό το πανηγύρι λοιπόν το οποίο γίνεται κατά παράβαση κάθε νόμου της πραγματικής οικονομίας και των πραγματικών συνθηκών της αγοράς που διαμορφώνονται λόγω πανδημίας, οδηγεί σε μία τεράστια φούσκα που πλέον είναι θέμα χρόνου να σκάσει.

Και όταν ακόμα και το Bloomberg ανεβάζει τέτοια άρθρα – κώδωνες κινδύνου, ουδείς πρέπει να αμφιβάλλει ότι μαζί με την πανδημία υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να ζήσουμε και μέρες 1929.

newsbreak

ΚΡΑΧ - Ο Πόλεμος και οι Κυρώσεις Απειλούν με Παγκόσμιο Οικονομικό Κραχ.

 Το ενεργειακό σοκ, σε συνδυασμό με τον δραματικό αντίκτυπο των δυτικών κυρώσεων που φέρνουν τη ρωσική οικονομία στο «χείλος του γκρεμού», με τεράστιες εκροές κεφαλαίου, μαζική έξοδο επιχειρήσεων, κλείσιμο τραπεζών με δραματικές συνέπειες στις οικονομικές δραστηριότητες ολόκληρου του πλανήτη, προετοιμάζουν ένα σκηνικό παγκόσμιου οικονομικού κραχ, τη στιγμή που είχε αρχίσει να διαφαίνεται το τέλος της πανδημίας του κορονοϊού και η ανάκαμψη να «παίρνει σάρκα και οστά».

Τώρα, οι οικονομίες καλούνται να ανέβουν έναν νέο «Γολγοθά», με τις κυβερνήσεις ήδη καταχρεωμένες από τα τεράστια μέτρα στήριξης κατά της κρίσης του Covid-19, περνώντας από το ένα σοκ στο άλλο, με την Ε.Ε. να ετοιμάζεται να παρατείνει τη «ρήτρα διαφυγής», παρότι λιγοστεύουν οι επιλογές δημοσιονομικής πολιτικής και νομισματικής πολιτικής στη «δίνη» ενός επερχόμενου στασιμοπληθωρισμού, όπως διαμηνύουν αναλυτές και οικονομολόγοι.

«Η οικονομική καταστροφή είναι μπροστά μας» λέει με δραματικούς τόνους ο Πολ Σάνκεϊ της «Sankey Research», εξηγώντας ότι οι τιμές πετρελαίου μπορεί να φθάσουν ακόμη και τα 150 δολάρια το βαρέλι, καθώς υπάρχει έλλειψη στην αγορά και τότε αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε απότομη κατάρρευση της ζήτησης και εν συνεχεία σε οικονομική ύφεση. Ο αναλυτής βλέπει το πετρέλαιο να κινείται σε ένα εύρος μεταξύ 100 και 150 δολαρίων το βαρέλι έως ότου επιλυθεί η κρίση στην Ουκρανία.

O αντιπρόεδρος της IHS Markit, Ντάνιελ Γέρτζιν, προειδοποίησε ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλες διακοπές στην προμήθεια ενέργειας ανάλογες με αυτές της πετρελαϊκής κρίσης της δεκαετίας του 1970. Ακόμη κι εάν η ρωσική ενέργεια δεν συμπεριληφθεί στις κυρώσεις, θα υπάρξει μεγάλη έλλειψη σε ρωσικό πετρέλαιο στην αγορά και αυτό θα προκαλέσει κρίση προσφοράς, logistics, πληρωμών, που πιθανόν να είναι η χειρότερη από το αραβικό πετρελαϊκό εμπάργκο και την ιρανική επανάσταση της δεκαετίας του 1970, επισημαίνει ο Γέρτζιν.

Οι περισσότεροι οικονομολόγοι αναμένουν ότι οι κυρώσεις θα οδηγήσουν τη Ρωσία σε βαθιά ύφεση, ωθώντας σε ακόμη μεγαλύτερη άνοδο τον πληθωρισμό, με βασικό ερώτημα «πόση ακόμη πίεση μπορεί να αντέξει η ρωσική οικονομία;». Οι κυρώσεις αναμένεται να έχουν χρόνιο αντίκτυπο στη Ρωσία, περιορίζοντας την ανάπτυξη, τις εισαγωγές και τη δυνατότητα δαπανών από τα έσοδα φυσικού αερίου και πετρελαίου, με τη ρωσική οικονομία να απομονώνεται ακόμη περισσότερο, παρότι οι εξαγωγές ενέργειας θα εξακολουθούν να της προσδίδουν εμπορικό πλεόνασμα. Το Ινστιτούτο Διεθνών Χρηματοοικονομικών (IIF) έκανε λόγο για «δραματικό αντίκτυπο» στο ρωσικό χρηματοοικονομικό σύστημα, ενώ η Goldman Sachs εκτιμά ότι οι κυρώσεις στην κεντρική τράπεζα που κάμπτουν τις άμυνές της απέναντι στο ρούβλι, θα μπορούσαν να αυξήσουν τον πληθωρισμό στο 17% έως τα τέλη του έτους, προβλέποντας ύφεση 7% για φέτος και με τις δημόσιες και ιδιωτικές δαπάνες να μειώνονται 10% και άνω. Η Capital Economics προβλέπει στο βασικό της σενάριο ύφεση 5% για το ρωσικό ΑΕΠ το 2022 και πληθωρισμό 15% έως το καλοκαίρι.

Ερωτηματικό οι αντοχές

Με τις κυρώσεις να έχουν πλέον «περικυκλώσει» τη ρωσική οικονομία, εν μέσω ερωτηματικών για το μέγεθος και τη διάρκεια των αντοχών της, οι προοπτικές καθίστανται ολοένα και πιο ζοφερές, με τους οίκους Fitch και Moody's να δίνουν νέο «βαρύ χτύπημα» υποβαθμίζοντας την πιστοληπτική ικανότητα της Ρωσίας κατά έξι βαθμίδες και θέτοντας υπό αμφισβήτηση την ικανότητά της να εξυπηρετήσει το χρέος της.

Η Fitch υποβάθμισε τη Ρωσία σε «Β» από «ΒΒΒ» θέτοντας την αξιολόγηση σε παρακολούθηση με την προοπτική νέας υποβάθμισης, ενώ η Moody's οδήγησε τη Ρωσία στη βαθμίδα «Β3» από «Βαα3». Σύμφωνα με τη Fitch, η μοναδική άλλη φορά τόσο μεγάλης υποβάθμισης, των έξι μονάδων, ήταν με τη Ν. Κορέα το 1997. Η σφοδρότητα των κυρώσεων σε συνδυασμό με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχουν επιτείνει τους κινδύνους για τη μακρο-χρηματοοικονομική σταθερότητα, προκαλώντας ένα τεράστιο σοκ στα θεμελιώδη της Ρωσίας που θα μπορούσε να υπονομεύσει την ικανότητά της να εξυπηρετήσει το εξωτερικό χρέος της, σύμφωνα με τους οίκους. Εκτιμούν μάλιστα ότι οι ευρωπαϊκές και αμερικανικές κυρώσεις που απαγορεύουν κάθε συναλλαγή με τη ρωσική κεντρική τράπεζα θα έχουν πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο στα πιστωτικά θεμελιώδη της χώρας από κάθε άλλο προηγούμενο γύρο κυρώσεων. Την προηγούμενη εβδομάδα είχε προηγηθεί η υποβάθμιση από την S&P, η οποία είχε οδηγήσει κι αυτή την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ρωσίας πιο βαθιά στο καθεστώς junk (σκουπίδια), ενώ την Τετάρτη οι εταιρείες δεικτών FTSE Russell και MSCI ανακοίνωσαν ότι θα αποβάλουν τις ρωσικές μετοχές από όλους τους δείκτες τους, με την αρχή να γίνεται από την επόμενη εβδομάδα.

Ήδη τα πρώτα «θύματα» από τις κυρώσεις παίρνουν «σάρκα και οστά». Μετά το κλείσιμο της ρωσικής Sberbank στην Ευρώπη και την προειδοποίηση της γερμανικής ρυθμιστικής αρχής BaFin ότι ετοιμάζεται να κλείσει και το ευρωπαϊκό σκέλος της VTB, σε κατάρρευση βρίσκεται και η Sova Capital Limited, χρηματιστηριακή με έδρα το Λονδίνο που ανήκει στον τραπεζίτη Ρόμαν Αβντίντ, με προσανατολισμό τις αναδυόμενες αγορές. Οι διευθυντές της Sova υπέβαλαν αίτηση για να ενταχθούν σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης, με τους δικηγόρους να δηλώνουν ότι η εταιρεία δεν είναι σε θέση να αποπληρώσει το χρέος της και ότι έχει σημαντική έκθεση σε ρωσικά συμφέροντα. Tην ίδια στιγμή, το χρηματιστήριο αξιών του Λονδίνου ανακοίνωσε ότι αναστέλλει τη διαπραγμάτευση των GDRs αρκετών εταιρειών που έχουν τη βάση τους στη Ρωσία, μεταξύ των οποίων Rosneft, Sberbank, Gazprom, En+ και Lukoil.

Οι κυρώσεις όμως χτυπούν και την «αχίλλειο πτέρνα» της ρωσικής οικονομίας, που είναι η τάξη των ολιγαρχών, η ομάδα των Ρώσων επιχειρηματιών και αξιωματούχων που κέρδισε σε πλούτο και δύναμη τα χρόνια μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Γαλλία και Γερμανία κατάσχεσαν δύο σούπερ γιοτ που ανήκαν σε Ρώσους ολιγάρχες, σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές και το περιοδικό Forbes, την ώρα που τουλάχιστον πέντε πολυτελή σκάφη της ρωσικής ελίτ είναι αγκυροβολημένα στις Μαλδίβες. Το γιοτ που κατέσχεσαν οι γαλλικές αρχές ανήκει σε εταιρεία της οποίας ο βασικός μέτοχος είναι ο διευθύνων σύμβουλος της Rosneft, Ιγκό Σεσίν, στενός συνεργάτης του Πούτιν, σύμφωνα με το γαλλικό υπουργείο Οικονομικών. Στη Γερμανία, πολυτελές γιοτ αξίας 600 εκατ. δολαρίων που ανήκει στον Ρώσο δισεκατομμυριούχο Άλισερ Ουσμάνοφ κατασχέθηκε στο Αμβούργο, σύμφωνα με το Forbes.

Τα πρώτα «καμπανάκια»

Ήδη ηχούν μεμονωμένα τα πρώτα «καμπανάκια» από την ευρωπαϊκή οικονομία. Ο ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομίας και Πολιτικής για το Κλίμα της Γερμανίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, επέστησε την προσοχή ότι η χώρα μπορεί να «δει» ένας μέρος της ανάκαμψης να χάνεται την άνοιξη, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι κυρώσεις και οι υψηλές τιμές ενέργειας πλήττουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά, γι' αυτό και δεσμεύθηκε ότι θα συνεχιστεί η κρατική στήριξη για να κρατήσει βιώσιμες τις επιχειρήσεις. «Οι συνέπειες των κυρώσεων και του πολέμου είναι εμφανείς και η κατάσταση παραμένει τεταμένη» ανέφερε ο Χάμπεκ έπειτα από συζητήσεις που είχε με επικεφαλής επιχειρήσεων, προσθέτοντας ότι οι ελπίδες για επιστροφή στους προ της πανδημίας ρυθμούς ανάπτυξης στο δεύτερο τρίμηνο έχουν πλέον εξανεμιστεί.

Ο Ρόμπερτ Χάμπεκ τάχθηκε πάντως κατά της απαγόρευσης της εισαγωγής ενέργειας από τη Ρωσία, καθώς κάτι τέτοιο -όπως είπε- θα έθετε σε κίνδυνο την κοινωνική ειρήνη στη Γερμανία.

Οι τιμές παραγωγού

Παρότι η ανεργία στην Ευρωζώνη υποχώρησε σε ιστορικό χαμηλό (6,8%) τον Ιανουάριο, καθώς η οικονομία συνέχισε να αναπτύσσεται, οι τιμές παραγωγού εκτινάχθηκαν σε νέο ιστορικό υψηλό, παρουσιάζοντας αύξηση 5,2% σε μηνιαία και 30,6% σε ετήσια βάση, προοιωνιζόμενες δραματική άνοδο τους επόμενους μήνες, λαμβάνοντας υπόψη και τον αντίκτυπο του πολέμου, σε έναν παράγοντα ανασταλτικό τόσο για τη βιομηχανική παραγωγή όσο και για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο πρόεδρος της Φέντεραλ Ριζέρβ, Τζερόμ Πάουελ, προειδοποίησε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε να πλήξει την αμερικανική οικονομία με πολλούς τρόπους, από την αύξηση των τιμών έως την κάμψη των δαπανών και των επενδύσεων, παρότι ακόμη δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα, όπως είπε, για το μέγεθος των συνεπειών.

Μέρος του «παζλ» του πληθωρισμού και η Τουρκία, όπου οι αυξήσεις των τιμών καταναλωτή ξέφυγαν στο 54,4% τον Φεβρουάριο, με την Goldman Sahs να βλέπει τον πληθωρισμό στο 64% τον Μάιο ή τον Ιούνιο.

Εκπέμπει SOS το μεγαλύτερο λιμάνι της Ευρώπης

Υπό απειλή βρίσκεται και η ολλανδική οικονομία, καθώς το μεγαλύτερο λιμάνι της Ευρώπης, το Ρότερνταμ, εκπέμπει SOS. Η Ολλανδία θεωρείται η χώρα με τη μεγαλύτερη έκθεση καθώς οι άμεσες ξένες επενδύσεις από τη Ρωσία υπερβαίνουν το 10% του ΑΕΠ, σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg. «Μια σταθερή παγκόσμια οικονομική τάξη είναι απαραίτητη για την Ολλανδία» σημειώνει ο Ester Barendregt, επικεφαλής οικονομολόγος στη Rabobank. «Το λιμάνι του Ρότερνταμ μπορεί να πληγεί σημαντικά εξαιτίας των επανα-εξαγωγών ρωσικών προϊόντων» τονίζει από την πλευρά της η Sandra Phlippen, αναλύτρια στην ABN Amro. Και αυτό επειδή από το ολλανδικό λιμάνι διακινούνται ρωσικά προϊόντα 62 εκατ. τόνων ετησίως, μέγεθος που αντιστοιχεί στο 15% της συνολικής διακίνησης. Ταυτόχρονα, το 10% των κοντέινερ που σταθμεύουν στο Ρότερνταμ συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με τη Ρωσία. Πρόκειται κυρίως για φρούτα, λαχανικά, λουλούδια, αλλά και διάφορα μέταλλα, όπως χάλυβας, χαλκός, νικέλιο και αλουμίνιο και οι κυρώσεις της Δύσης θα μπορούσαν να επηρεάσουν όλα αυτά τα προϊόντα, η αξία των οποίων υπολογίζεται σε 30 δισ. ευρώ ετησίως, πλήττοντας αισθητά τις λιμενικές δραστηριότητες.

https://www.energia.gr/article/186534/o-polemos-kai-oi-kyroseis-apeiloyn-me-pagkosmio-oikonomiko-krah

ΚΡΑΧ - ΤΟ ΚΡΑΧ ΤΟΥ 1929: ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΑΙΤΙΟΙ.

 Όταν η υπερπαραγωγή έφτασε στο σημείο να ξεπεράσει τα όρια της ζήτησης

Καθώς τα πεδία των μαχών και οι ζημιές ήταν μακριά τους, ο Α’ Παγκόσμιος πόλεμος δεν είχε ενοχλήσει ιδιαίτερα τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ενώ οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες καταστρέφονταν, η αμερικανική αναπτυσσόταν. Κέρδιζε από τον πόλεμο. Με τη μέθοδο των επιδοτήσεων και της προστασίας, τα αμερικανικά προϊόντα ρίχνονταν στις τρίτες χώρες και εκτόπιζαν τα ευρωπαϊκά.Στην πραγματικότητα, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν κηρύξει έναν ανελέητο παγκόσμιο οικονομικό πόλεμο, με σκοπό την κυριαρχία τους πάνω στη γη. Οι μόνοι Ευρωπαίοι, που πουλούσαν, ήταν αυτοί που διέθεταν πρώτες ύλες για την παραγωγή τελικών προϊόντων. Αυτοί κέρδιζαν πολλά. Για να πετύχει η αμερικανική επιθετική πολιτική πωλήσεων, χρειαζόταν αυτοματισμός στη βιομηχανία και υπερπαραγωγή. Με ευαγγέλιο την τυποποίηση των προϊόντων, που είχε βρει θερμό υποστηρικτή στο πρόσωπο ενός μεταλλειολόγου και μεγαλέμπορου: Του Ερβέρτου Κλαρκ Χούβερ, μεγαλοπαράγοντα των ρεμπουπλικάνων. Το 1921, ήταν υπουργός Εμπορίου. Το 1928, εκλέχτηκε πρόεδρος των ΗΠΑ. Τυποποίηση και υπερπαραγωγή πραγματοποιήθηκαν χάρη σε μια ασυλλόγιστη κρατική πολιτική δανειοδοτήσεων. Όμως, η υπερπαραγωγή απαιτούσε τεράστιες ποσότητες πρώτων υλών. Η υπερβολική ζήτηση έκανε τις τιμές τους να παίρνουν την ανηφόρα, σε εξωπραγματικά επίπεδα, πολύ πιο πάνω από τα φυσιολογικά. Και, κάποια στιγμή, η υπερπαραγωγή έφτασε στο σημείο να ξεπεράσει τα όρια της ζήτησης. Βιομηχανίες και αγρότες δυσκολεύονταν να προωθήσουν τα προϊόντα τους στην αγορά. Ιδιαίτερα, ο αγροτικός πληθυσμός βρέθηκε σε δύσκολη θέση, καθώς το ανέβασμα του βιοτικού επιπέδου μείωνε την κατανάλωση δημητριακών. Η αγορά έφτασε στα όρια του κορεσμού.
Picture
Ο τρελός ρυθμός και η πλαστή υπεραξία
Ο τρελός ρυθμός της ανάπτυξης και της υπερπαραγωγής μεταδόθηκε και στο χρηματιστήριο. Καθώς οι τιμές των πρώτων υλών και των τελικών προϊόντων ανέβαιναν, ανηφόριζαν και οι τιμές των μετοχών. Η πλαστή τους υπεραξία ήταν τρομερά δυσανάλογη προς την πραγματική. Μέσα στους πρώτους εννιά μήνες του 1929, οι τιμές των μετοχών πήραν πάνω τους 83%. Μια μετοχή ονομαστικής αξίας 20 και 30 δολαρίων, έφτασε την πρωτοχρονιά του 1929 να πουλιέται 100 δολ. και την 1η Οκτωβρίου, 183 δολ. Όμως, πολλές επιχειρήσεις δεν ήξεραν, τι να κάνουν τα αποθηκευμένα τους προϊόντα και πού να βρουν ρευστό χρήμα για ν’ ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Οι τράπεζες και οι δανειστές πίεζαν για τις δόσεις των δανείων και τους τόκους. Η κυβέρνηση του προέδρου Ερβέρτου Χούβερ δεν πήρε έγκαιρα είδηση, τι συνέβαινε. Αντιμετώπισε τα πρώτα συμπτώματα της κρίσης με την εκφώνηση λόγων γεμάτων αισιοδοξία. Όμως, με την αισιοδοξία μονάχα, λεφτά δεν βρίσκονταν. Μοναδική διέξοδος για όλους, όσοι χρωστούσαν, ήταν να πουλήσουν μετοχές. Στα τέλη Σεπτέμβρη του 1929 το κλίμα ευφορίας στην αμερικανική κοινωνία ήταν έκδηλο. Και γιατί όχι; Το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης από το 1921 μέχρι και τις τελευταίες ημέρες του Σεπτέμβρη είχε προσφέρει συνολική απόδοση κάτι λιγότερο από 400%! Εκατομμύρια Αμερικανοί απολάμβαναν τον πλούτο που νόμιζαν ότι είχαν. Στις αρχές Οκτώβρη, ωστόσο, ένας πολύ μεγάλος αριθμός επενδυτών χωρίς κάποιο ιδιαίτερο λόγο κατέληξε στην απόφαση ότι ήρθε η ώρα να πουλήσει. Διάσημοι οικονομολόγοι της εποχής τροφοδοτούσαν τις θετικές προσδοκίες επενδυτών και κερδοσκόπων με αισιόδοξες εκτιμήσεις. Το Σάββατο 19 Οκτώβρη του 1929 το Χρηματιστήριο έκανε βουτιά. Μέχρι το μεσημέρι περίπου 3,5 εκατομμύρια μετοχές είχαν αλλάξει χέρια. Ο αμερικανικός Τύπος ήταν γεμάτος από διαβεβαιώσεις ότι η πτώση ήταν κάτι παροδικό και πως η αγορά θα ανέκαμπτε πολύ σύντομα. Την Τετάρτη 23 Οκτωβρίου, στο τέλος της συνεδρίασης εκδηλώθηκε νέο μαζικό κύμα πωλήσεων.
Την επόμενη ημέρα, την Πέμπτη 24 Οκτωβρίου σχεδόν κανείς δεν ήταν διατεθειμένος να αγοράσει. Τις πρώτες ώρες της συνεδρίασης υπήρχε σημαντικό κύμα πωλήσεων. Εξελίχθηκε όμως σε έναν ανεξέλεγκτο πανικό. Περίπου 13 εκατομμύρια μετοχές άλλαξαν χέρια και κάποιες μετοχές δεν ήταν δυνατόν να πουληθούν σε οποιαδήποτε τιμή. Η κορδέλα των συναλλαγών παρουσίασε πάλι μεγάλη καθυστέρηση, με αποτέλεσμα να βρουν πρόσφορο έδαφος οι καταστροφολογικές φήμες. Ενα πλήθος επενδυτών συγκεντρώθηκε έξω από το κτίριο του Χρηματιστηρίου στη Γουόλ Στριτ της Νέας Υόρκης πεπεισμένο ότι κάτι τρομερό συνέβαινε στην αίθουσα συναλλαγών. Η αστυνομία αναγκάστηκε να επέμβει, για να διατηρηθεί η τάξη. Μέχρι το μεσημέρι έντεκα πολύ γνωστοί κερδοσκόποι είχαν αυτοκτονήσει… Οι Αμερικανοί δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι ακριβώς τους είχε συμβεί. Τα πρόσωπά τους δεν έδειχναν λύπη ή απογοήτευση. Εδειχναν τρόμο και απόγνωση.
Ο πανικός
Στις 24 Οκτωβρίου του 1929, στη Γουόλ Στριτ, όπου βρίσκεται η έδρα του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης, έγινε αναγκαστική εκποίηση 19.000.000 μετοχών. Αποτέλεσμα ο πανικός. Μέσα σε λίγες ώρες, οι τιμές κατρακύλησαν κάτω και από την πραγματική τους αξία και χάθηκε επενδυμένη υπεραξία 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων (όσο περίπου ο μισός προϋπολογισμός του ελληνικού κράτους). Μέσα στην ίδια μέρα, καταστράφηκαν 50.000 μικρές επιχειρήσεις. Ήταν το περίφημο «κραχ της Νέας Υόρκης», που επέφερε αλυσιδωτές καταστροφές. Το Σαββατοκύριακο που μεσολάβησε η κατάσταση δραματοποιήθηκε ακόμη περισσότερο από τον Τύπο. Τη Δευτέρα 28 Οκτωβρίου οι τιμές συνέχισαν την κατηφορική τους πορεία, με τους επενδυτές να ξεφορτώνονται τα «χαρτιά» τους, με σκοπό να αναζητήσουν πιο πρόσφορες επενδυτικές ευκαιρίες. Ο δείκτης χάνει 12% της αξίας του και 16,4 εκατομμύρια μετοχές αλλάζουν χέρια.Την επόμενη μέρα, η Γουόλ Στριτ καταρρέει (Μαύρη Τρίτη). Πολλές τράπεζες που είχαν τοποθετήσει τα χρήματα των πελατών τους σε μετοχές για να αποκομίσουν μεγαλύτερα κέρδη, αντιμετωπίζουν δυσεπίλυτα προβλήματα και τις επόμενες μέρες κηρύσσουν πτώχευση. Το χρηματιστηριακό κραχ χειροτέρευσε την ήδη εύθραυστη κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας και συνέβαλε στη Μεγάλη Οικονομική Ύφεση της δεκαετίας του ’30, που έπληξε Ευρώπη και Αμερική, με πτωχεύσεις εταιρειών, μαζική ανεργία και μεγάλη κεφαλαιοκρατική συγκέντρωση. Η Γουόλ Στριτ ανέκαμψε προσωρινά στις αρχές του 1930, για να κατρακυλήσει ξανά το επόμενο διάστημα και ο δείκτης Ντόου Τζόουνς να φθάσει στις 41.22 μονάδες στις 8 Ιουλίου 1932, στο χαμηλότερο σημείο όλων των εποχών. Το 1931 το Κογκρέσο συγκρότησε την Επιτροπή Πεκόρα για να μελετήσει τις αιτίες της χρηματιστηριακής κρίσης και βάσει των πορισμάτων της ψήφισε το νόμο Γκλας – Σίγκαλ του 1933, με τον οποίον διαχωρίστηκαν οι τράπεζες σε εμπορικές και επενδυτικές. Από τον Οκτώβρη του 1929 μέχρι και τον Ιούλη του 1932 ο βιομηχανικός δείκτης Ντάου Τζόουνς έχασε το 89% της αξίας του. Χρειάστηκαν 25 χρόνια 1954 – για να ξαναπιάσει τα προ του «κραχ» επίπεδα. Τα επόμενα χρόνια, με βάση την εμπειρία της Γουόλ Στριτ, τα χρηματιστήρια όλου του κόσμου πήραν μέτρα για να αποτρέψουν ένα νέο κραχ. Το κυριότερο ήταν η διακοπή των συνεδριάσεων σε περιόδους ραγδαίων μεταβολών της χρηματιστηριακής αγοράς.
Picture
Οι επιπτώσεις του Κραχ στις ΗΠΑ σε αριθμούς:
12.000.000 έμειναν άνεργοι.
12.000 έχαναν τη δουλειά τους κάθε μέρα.
20.000 επιχειρήσεις κήρυξαν πτώχευση.
1.616 τράπεζες πτώχευσαν.
1 στους 20 γεωργούς ξεσπιτώθηκαν.
23.000 αυτοκτονίες σημειώθηκαν σ’ ένα χρόνο, αριθμός ρεκόρ.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το κραχ οδήγησε σε χιλιάδες αυτοκτονίες. Όπως κάθε συνεπής αποτυχημένος ηγέτης, ο Χούβερ διέγνωσε ότι δεν έφταιγε ο ίδιος για την απόγνωση στην οποία είχε οδηγήσει τον αμερικανικό λαό αλλά το οινόπνευμα, που αναγορεύτηκε στην πρώτη και σχεδόν μόνη αιτία των αυτοκτονιών και κάθε άλλης κοινωνικής νόσου. Ήδη, η ποτοαπαγόρευση ίσχυε από το 1920 επιτείνοντας την κυριαρχία του γκανγκστερισμού. Όταν η ποτοαπαγόρευση καταργήθηκε, το συνδικάτο του εγκλήματος στράφηκε στη διακίνηση ναρκωτικών, που άνοιξε και νέες αγορές, έξω από τις ΗΠΑ. Όπως και με τα ποτά, η εξουσία περιορίστηκε στη συνειδητή ή και επιφανειακή καταστολή κι όχι στην προσπάθεια για εξάλειψη των κοινωνικών αιτιών, που τα συντηρούσαν. Στην Ευρώπη, η κρίση που ξεκίνησε με το κραχ της Νέας Υόρκης, οδήγησε στην άνοδο του ναζισμού. Στην ίδια τη Γερμανία, οι άνεργοι το 1929 έφταναν τους 2.962.000. Το 1930 ανέβηκαν στα 3.683.000 για να φτάσουν τα 6.013.000 στα τέλη Ιανουαρίου του 1933, προσφέροντας στον Χίτλερ το πιο ακαταμάχητο προεκλογικό όπλο. Στην Ασία, η κρίση έπληξε θανάσιμα την Ιαπωνία, καθώς μεγάλα κεφάλαια είχαν επενδυθεί στην αμερικανική βιομηχανία και το εμπόριο, που αδυνατούσε πια να αγοράζει. Η ιαπωνική βιομηχανική παραγωγή έπεσε κατακόρυφα, ενώ οι άνεργοι πολλαπλασιάζονταν χρόνο με τον χρόνο. Τη λύση ανέλαβε να δώσει ο στρατός με εισβολή στη Μαντζουρία (οι νεκροί μείωσαν τους δείκτες ανεργίας) και ανάληψη μεγάλων δημόσιων έργων.
Στα 1932, μπορεί στη Γερμανία να άνοιγε ο δρόμος για τους ναζί του Χίτλερ, αλλά ο κόσμος είχε στραμμένη την προσοχή του στους στρατοκράτες του Τόκιο, απ’ όπου όλοι φοβούνταν ότι θα προέλθουν τα επόμενα δεινά της ανθρωπότητας. Όταν ωρίμασε ο χρόνος, Χίτλερ και Χιροχίτο μεταβλήθηκαν σε θανατερό σιδερένιο δίδυμο με τον Μουσολίνι απαραίτητη καρικατούρα του άξονα.
https://theatrecomments.weebly.com/iotasigmatauomicronrho943alpha--piomicronlambdaiotatauiotasigmamu972sigmaf-write/-1929

ΚΡΑΧ - Το μεγάλο Κραχ του 1929 – Εικόνες από την καταστροφή που συγκλονίζουν!

 

ΚΡΑΧ-1929

Στις 24 Οκτωβρίου 1929, ξεκίνησε  το Κραχ της Γουόλ Στριτ, γνωστό ως Μαύρη Πέμπτη ή Χρηματιστηριακό κραχ του 1929.

 

Το κραχ αυτό ήταν και ήταν το πιο καταστρεπτικό χρηματιστηριακό κραχ στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής λαμβάνοντας υπόψιν την εξάπλωση και την διάρκεια του.Το κραχ σηματοδότησε την αρχή της δεκαετούς Παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης που επηρέασε πολλά βιομηχανικά δυτικά κράτη.

Το καλοκαίρι του 1929 η Αμερική ευημερούσε. Ο κόσμος δανειζόταν από τις τράπεζες για να «παίξει» στη Γουολ Στριτ. Ο δείκτης Ντόου Τζόουνς (DJIA) έφθασε στο υψηλότερο σημείο του, στις 381.17 μονάδες (3 Σεπτεμβρίου 1929). Οι χρηματιστηριακή αξία των μετοχών είχε αυξηθεί τόσο πολύ, που οι διορατικότεροι μιλούσαν για «φούσκα» έτοιμη να εκραγεί.

Οικονομικοί κύκλοι φοβούμενοι την κάμψη των τιμών των μετοχών άρχισαν να τις ρευστοποιούν. Στις 24 Οκτωβρίου 1929, 13 εκατομμύρια μετοχές άλλαξαν χέρια, αριθμός ρεκόρ για τα χρηματιστηριακά χρονικά («Μαύρη Πέμπτη»). Πανικός άρχισε να καταλαμβάνει τους επενδυτές και τους χρηματιστές. Οι μεγάλοι «παίκτες» της Γουόλ Στριτ άρχισαν να αγοράζουν μαζικά τα καλά χαρτιά (blue chips), σε μια προσπάθεια να συγκρατήσουν την πτώση. Η τακτική αυτή είχε αποδώσει στη χρηματιστηριακή κρίση του 1907, όχι όμως και τώρα.

Το Σαββατοκύριακο που μεσολάβησε η κατάσταση δραματοποιήθηκε ακόμη περισσότερο από τον Τύπο. Τη Δευτέρα 28 Οκτωβρίου οι τιμές συνέχισαν την κατηφορική τους πορεία, με τους επενδυτές να ξεφορτώνονται τα «χαρτιά» τους, με σκοπό να αναζητήσουν πιο πρόσφορες επενδυτικές ευκαιρίες. Ο δείκτης χάνει 12% της αξίας του και 16,4 εκατομμύρια μετοχές αλλάζουν χέρια.

Την επόμενη μέρα, η Γουόλ Στριτ καταρρέει («Μαύρη Τρίτη»). Πολλές τράπεζες που είχαν τοποθετήσει τα χρήματα των πελατών τους σε μετοχές για να αποκομίσουν μεγαλύτερα κέρδη, αντιμετωπίζουν δυσεπίλυτα προβλήματα και τις επόμενες μέρες κηρύσσουν πτώχευση.

Το χρηματιστηριακό κραχ χειροτέρευσε την ήδη εύθραυστη κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας και συνέβαλε στη Μεγάλη Οικονομική Ύφεση της δεκαετίας του ’30, που έπληξε Ευρώπη και Αμερική, με πτωχεύσεις εταιρειών, μαζική ανεργία και μεγάλη κεφαλαιοκρατική συγκέντρωση.

Η Γουόλ Στριτ ανέκαμψε προσωρινά στις αρχές του 1930, για να κατρακυλήσει ξανά το επόμενο διάστημα και ο δείκτης Ντόου Τζόουνς να φθάσει στις 41.22 μονάδες στις 8 Ιουλίου 1932, στο χαμηλότερο σημείο όλων των εποχών. Το 1931 το Κογκρέσο συγκρότησε την Επιτροπή Πεκόρα για να μελετήσει τις αιτίες της χρηματιστηριακής κρίσης και βάσει των πορισμάτων της ψήφισε το νόμο Γκλας – Σίγκαλ του 1933, με τον οποίον διαχωρίστηκαν οι τράπεζες σε εμπορικές και επενδυτικές.

Τα επόμενα χρόνια, με βάση την εμπειρία της Γουόλ Στριτ, τα χρηματιστήρια όλου του κόσμου πήραν μέτρα για να αποτρέψουν ένα νέο κραχ. Το κυριότερο ήταν η διακοπή των συνεδριάσεων σε περιόδους ραγδαίων μεταβολών της χρηματιστηριακής αγοράς.

Οι επιπτώσεις του «Κραχ» στις ΗΠΑ σε αριθμούς

  • 12.000.000 έμειναν άνεργοι.
  • 12.000 έχαναν τη δουλειά τους κάθε μέρα.
  • 20.000 επιχειρήσεις κήρυξαν πτώχευση.
  • 1.616 τράπεζες πτώχευσαν.
  • 1 στους 20 γεωργούς ξεσπιτώθηκαν.
  • 23.000 αυτοκτονίες σημειώθηκαν σ’ ένα χρόνο, αριθμός ρεκόρ.

ΚΡΑΧ 1929

Η αίθουσα συναλλαγών του χρηματιστηρίου της Wall Street.

ΚΡΑΧ 1929
Τα λείψανα των μετοχών την επαύριο του Κραχ.
ΚΡΑΧ 1929
Ο Walter Thornton προσπαθεί να πουλήσει στους δρόμους της Νέας Υόρκης το πολυτελές του roadster στην τιμή των $100 μετρητά.

ΚΡΑΧ 1929

ΚΡΑΧ 1929
Ουρές ανέργων και συσσίτια την εποχή της Μεγάλης ‘Υφεσης στην Αμερική.

ΚΡΑΧ 1929

ΚΡΑΧ 1929

ΚΡΑΧ 1929

 https://armynow.gr/megalo-krax-1929-eikones-apo-tin-katastrofi-pou-sygklonizoun/

ΚΡΑΧ - Το κραχ που άλλαξε ριζικά την εικόνα του πλανήτη.

  «Μαύρη Τρίτη» του 1929: Τα κρίσιμα μαθήματα από την ιστορία των οικονομικών κύκλων, που ο καπιταλιστικός κόσμος φαίνεται να μην πήρε ποτέ...

Σαν σήμερα, ακριβώς πριν από 90 χρόνια, το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης βυθίζεται σε μια από τις χειρότερες κρίσεις της ιστορίας του. Χιλιάδες πανικόβλητοι επενδυτές τρέχουν να ξεφορτωθούν τις μετοχές τους και να περισώσουν ό,τι μπορούν. 16,4 εκατομμύρια μετοχές –τέσσερις φορές πάνω από το συνηθισμένο– αλλάζουν χέρια μέσα σε λίγες ώρες και στο τέλος της ημέρας οι απώλειες φτάνουν τα 14 δισ. δολάρια. Σε σημερινά χρήματα, πάνω από 200 δισ. δολάρια.

Ηταν Τρίτη 29 Οκτωβρίου του 1929, η τέταρτη και τελευταία ημέρα του μεγαλύτερου χρηματιστηριακού κραχ που σημειώθηκε στη διάρκεια του 20ού αιώνα.

Η επονομαζόμενη και «Μαύρη Τρίτη» σηματοδοτεί το τέλος της ισχυρής οικονομικής επέκτασης που καταγράφουν οι ΗΠΑ μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και παράλληλα την έναρξη της 12ετούς Μεγάλης Υφεσης που διήρκεσε έως τις αρχές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και επηρέασε όλες τις μεγάλες βιομηχανικές χώρες της Δύσης.

Με την έναρξη των συναλλαγών της 29ης Οκτωβρίου 1929 στη Wall Street, ο δείκτης των μετοχών υψηλής κεφαλαιοποίησης της Dow Jones βουτά 11% χαμηλότερα, στις 252,6 μονάδες. Πανικόβλητοι πωλητές μετοχών φωνάζουν όσο πιο δυνατά μπορούν «Πούλα! Πούλα!», τόσο δυνατά που κανείς δεν ακούει το κουδούνι έναρξης της συνεδρίασης.

Εχει προηγηθεί το ξεπούλημα της «Μαύρης Δευτέρας» 28 Οκτωβρίου, όπου ο Dow έκλεισε με πτώση 13%, αλλά και η «Μαύρη Πέμπτη» 24 Οκτωβρίου, όπου ενδοσυνεδριακά έχανε 11%, αλλά στο τέλος διασώθηκε χάρη στις συντονισμένες αγορές από μεγάλες τράπεζες.

Στις 29 Οκτωβρίου, όμως, οι εντολές πώλησης των μετοχών έπεφταν βροχή. Μία μόνο ώρα από την έναρξη της συνεδρίασης είχαν αλλάξει χέρια 3 εκατ. μετοχές, ενώ είχε χαθεί χρηματιστηριακή αξία 2 εκατ. δολαρίων. Καθώς η μέρα προχωρά, ο Dow υποχωρεί στις 212,33 μονάδες.

Λόγω του τεράστιου όγκου συναλλαγών, η ταινία καταγραφής των τιμών των μετοχών μένει ώρες πίσω. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές στις διάφορες Πολιτείες των ΗΠΑ δεν γνωρίζουν πόσα χάνουν. Τηλεφωνούν μανιωδώς στους χρηματιστές, δίνοντας εντολές πώλησης και, όταν δεν μπορούν να τους πιάσουν στο τηλέφωνο, τηλεγραφούν.

Σύμφωνα με τη Western Union, ο όγκος των τηλεγραφημάτων εκείνη την ημέρα ήταν τριπλάσιος του κανονικού. Οι traders γράφουν τις εντολές των πελατών τους σε κομμάτια από χαρτί. Ομως οι εντολές ήταν τόσο πολλές, που οι traders αδυνατούν να τις εκτελέσουν. Γέμιζαν απλά με αυτές τα καλάθια απορριμμάτων. Στο πανδαιμόνιο που επικρατεί, οι πρώτοι καβγάδες δεν αργούν να ξεσπάσουν και αρκετοί traders καταρρέουν στην αίθουσα των συναλλαγών.

Μέρος του πανικού ήταν αποτέλεσμα του τρόπου με τον οποίο οι επενδυτές έπαιζαν στο Χρηματιστήριο στη δεκαετία του 1920. Δεν υπήρχε άμεση πρόσβαση στην πληροφόρηση – π.χ. όπως σήμερα μέσω του Ιντερνετ. Οι τιμές των μετοχών τυπώνονταν από μια μηχανή σε μια ταινία από χαρτί.

Καθώς οι τιμές των μετοχών έπεφταν ασταμάτητα, η μηχανή δεν μπορούσε να ακολουθήσει τον ρυθμό. Ετσι, οι τιμές έφταναν στα μηχανήματα που διατηρούσαν στα γραφεία τους οι χρηματιστηριακές εταιρείες όλης της χώρας και τους επενδυτές ώρες μετά. Κανείς δεν γνώριζε πόσο άσχημα ήταν τα πράγματα και αυτό ενέτεινε τον πανικό.

Πλήθη επενδυτών μαζεύτηκαν έτσι έξω από το Χρηματιστήριο και η αστυνομία προσπαθούσε να επιβάλει την τάξη. Στο τέλος της ημέρας, ο Dow Jones έκλεισε με πτώση 12%, ενώ ο ημερήσιος όγκος συναλλαγών χτυπά ιστορικό ρεκόρ που κρατά για 40 περίπου χρόνια.

Στη διάρκεια των τεσσάρων χρηματιστηριακών συνεδριάσεων που διαρκεί το κραχ (24-29 Οκτωβρίου), ο Dow υποχωρεί 25%, ενώ οι επενδυτές χάνουν περί τα 30 δισ. δολάρια, ποσό 10πλάσιο του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού των ΗΠΑ το 1929 και υψηλότερο των συνολικών δαπανών της αμερικανικής κυβέρνησης στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οδυνηρή συνέχεια

Μετά το κραχ, οι τιμές των μετοχών συνέχισαν να υποχωρούν και στις 13 Νοεμβρίου υποχωρούν σε χαμηλό έτους. Παρά την ανάκαμψη που σημειώνουν, η συνέχεια ήταν ακόμη πιο οδυνηρή, αφού εν μέσω απλήρωτων δανείων που είχαν χορηγήσει χιλιάδες τράπεζες χρεοκοπούν και η εμπιστοσύνη προς το αμερικανικό χρηματοοικονομικό σύστημα χάνεται ολοκληρωτικά.

Στις 8 Ιουλίου του 1932 ο Dow Jones υποχωρεί στις 41,22 μονάδες, 89% χαμηλότερα από το ανώτατο επίπεδο των 381,17 μονάδων που είχε πετύχει στις αρχές Σεπτεμβρίου 1929 και στο χαμηλότερο επίπεδό του για τον 20ό αιώνα.

Η αμερικανική οικονομία χάνει συνολικά πάνω από 100 δισ. δολάρια, σε σημερινές τιμές, δηλαδή, πάνω από 1,5 τρισ. δολάρια.

Κανείς δεν ήθελε να ακούσει τις προειδοποιήσεις για την κατάρρευση

Αν και τα μηνύματα επικείμενης επιβράδυνσης στην πραγματική οικονομία αυξάνονταν μέχρι την άνοιξη του 1929, o Dow Jones κατέγραψε στους επόμενους μήνες και πιο συγκεκριμένα στο διάστημα Ιουνίου-Σεπτεμβρίου άνοδο 20%.

Στις 3 Σεπτεμβρίου ο Dow Jones φτάνει στις 381,17 μονάδες, το υψηλότερο επίπεδο της 9ετούς ανοδικής τροχιάς του, στη διάρκεια της οποίας είχε δεκαπλασιάσει την αξία του.

Η ευφορία του Σεπτεμβρίου διακόπηκε από την πρόβλεψη ενός επιφανούς τότε χρηματιστή, του Ρότζερ Μπάμπσον, για «επερχόμενο κραχ».

Η προειδοποίηση οδήγησε σε πτώση των μετοχών και επί της ουσίας αποτελεί την απαρχή του κραχ που κορυφώθηκε τον Οκτώβριο.

Ωστόσο, οι παίκτες της αγοράς έκλειναν τα αυτιά τους σε αυτές τις προειδοποιήσεις και η πτώση που σημειώθηκε εξαιτίας της πρόβλεψης του Μπάμπσον εκλήφθηκε ως «υγιής διόρθωση και ευκαιρία για αγορές».

Στις 20 Σεπτεμβρίου, πάντως, τα πράγματα έγιναν πιο σοβαρά. Το Χρηματιστήριο του Λονδίνου κατέρρευσε μετά τη σύλληψη και φυλάκιση του μεγαλοεπενδυτή Κλάρενς Χέιτρι για απάτη, επιδρώντας αρνητικά στην εμπιστοσύνη των επενδυτών.

Στις ημέρες που ακολούθησαν και μέχρι το κραχ του Οκτωβρίου, η αστάθεια ήταν το βασικό χαρακτηριστικό της αγοράς.

Οταν, τελικά, η αγορά κατέρρευσε στα τέλη Οκτωβρίου, χιλιάδες από τους επενδυτές που είχαν ποντάρει στις μετοχές με δανεικά αδυνατούσαν να αποπληρώσουν τα χρέη τους.

Κάποιοι εξ αυτών αυτοκτονούσαν πηδώντας από τα παράθυρα, ενώ στoυς χώρους υποδοχής των ξενοδοχείων της Νέας Υόρκης οι υπάλληλοι ρωτούσαν κυνικά τους νέους πελάτες: «Θέλετε δωμάτιο για να κοιμηθείτε ή για να πηδήξετε;».

Η θεαματική άνοδος και πτώση του βιομηχανικού δείκτη Dow Jones

1. 1/1/1929. Το κλίμα είναι πανηγυρικό, η εμπιστοσύνη της αγοράς είναι στο υψηλότερο σημείο από ποτέ και ουδείς διανοείται ότι οι καλοί καιροί κάποτε θα τελειώσουν.

2. 3/9/1929. Οι τιμές των μετοχών ανεβαίνουν σε νέα επίπεδα ρεκόρ. Στο σημείο αυτό όλο το αμερικανικό έθνος μοιάζει να πιστεύει ότι οι μετοχές θα ανεβαίνουν απεριόριστα.

3. «Μαύρη Πέμπτη», 24/10/1929. Το πρώτο μεγάλο κραχ. Ο Dow Jones ενδοσυνεδριακά έχασε μέχρι και 11%, αλλά με παρέμβαση των τραπεζών οι απώλειες περιορίζονται στο 2%.

4. «Μαύρη Τρίτη», 29/10/1929. 

Ο βιομηχανικός δείκτης χάνει 12%, πάνω από 16 εκατ. μετοχές αλλάζουν χέρια.

5. 13/11/1929. Η Wall Street μοιάζει να έχει πιάσει πάτο. Η ανάκαμψη αργεί, αλλά τουλάχιστον η κατάρρευση της αγοράς φαίνεται ότι έχει δώσει τη θέση της στη σταθεροποίηση.

6. 17/4/1930. Την άνοιξη του 1930 η Wall Street δίνει την εντύπωση ότι αφήνει πίσω της το κραχ, καθώς οι μετοχές ανακτούν μέρος του χαμένου εδάφους. Ωστόσο, την ίδια στιγμή το παγκόσμιο εμπόριο ασφυκτιά καθώς η τραπεζική πίστη στις ΗΠΑ έχει στεγνώσει.

7. Το μεγαλύτερο κραχ, 8/7/1932.

 Ο Dow Jones πέφτει στο χαμηλότερο επίπεδο όλων των εποχών, στις 41 μονάδες, σχεδόν 90% κάτω από το ιστορικό υψηλό της 3/9/1929.

Τα «Roaring Twenties», η αλματώδης ανάπτυξη και η κερδοσκοπική φούσκα

Για αρκετούς όσα διαδραματίστηκαν τη «Μαύρη Τρίτη» αλλά και τις προηγούμενες ημέρες του κραχ ήταν σε μεγάλο βαθμό αναμενόμενα. Τα «Roaring Twenties» (η δεκαετία του 1920) αποτέλεσαν για τις ΗΠΑ μια περίοδο συνεχούς οικονομικής ανάπτυξης, αυξανόμενου πλούτου αλλά και υπερβολών.

Στο δεύτερο μισό αυτής της δεκαετίας η οικονομία βρυχάται: η παραγωγή χάλυβα, η κατασκευή κτιρίων, ο τζίρος της λιανικής, ο αριθμός αυτοκινήτων, ακόμη και τα εισιτήρια των τρένων χτυπούν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Τα συνολικά κέρδη 536 βιομηχανικών και εμπορικών εταιρειών αυξάνονται στο α’ εξάμηνο του 1929 κατά 36,6% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Τα νούμερα αυτά σε συνδυασμό με τον εύκολο δανεισμό θέτουν τη βάση για ένα άνευ προηγουμένου κερδοσκοπικό παίγνιο και δελεάζουν αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες Αμερικανούς να προβούν στην αναζήτηση καλύτερης τύχης μέσω της Wall Street. Μεγάλο μέρος αυτών των επενδυτών δανείζονται προκειμένου να αγοράσουν τις μετοχές.

Εως τον Αύγουστο του 1929, οι χρηματιστές δάνειζαν συνήθως στους μικροεπενδυτές πάνω από τα 2/3 της ονομαστικής αξίας των μετοχών που αγόραζαν για λογαριασμό τους. Ετσι, αρκετοί επενδυτές προβαίνουν σε εντολές αγοράς μεγάλου όγκου μετοχών, προκαταβάλλοντας μόλις το 10%-20% της αξίας τους. Ο συνολικός δανεισμός αγγίζει τα 8,5 δισ. δολάρια, όσο δηλαδή όλο το χρήμα σε κυκλοφορία εκείνη την περίοδο στις ΗΠΑ.

Η συνεχής άνοδος των μετοχών ενθαρρύνει ακόμη περισσότερους Αμερικανούς να επενδύσουν σε μετοχές με την ελπίδα ότι οι τιμές τους θα αυξηθούν περαιτέρω.

Η καλπάζουσα κερδοσκοπία τροφοδοτεί έτσι περαιτέρω άνοδο και μεγαλώνει τη φούσκα. Η αναλογία τιμής μετοχών και κερδών (p/e) για τις εισηγμένες επιχειρήσεις που συνθέτουν τον δείκτη S&P Composite της Wall Street αγγίζει τον Σεπτέμβριο του 1929 το 32,6, πολύ μακριά (σχεδόν διπλάσια) από τα ιστορικά φυσιολογικά επίπεδα, υποδηλώνοντας ακραία υπερτιμήμενους τίτλους.

Τα μηνύματα για ύπαρξη φούσκας και τον κίνδυνο να σκάσει υπήρχαν βέβαια αρκετό διάστημα πριν, αλλά κανείς δεν ήθελε να τα ακούσει.

Στις 25 Μαρτίου 1929, ύστερα από προειδοποίηση της Fed για την υπερβολική κερδοσκοπία, είχε σημειωθεί απότομο ξεπούλημα μετοχών και μικρό κραχ. Ωστόσο, δύο ημέρες αργότερα, η National City Bank ανακοίνωσε ότι θα παρέχει πιστώσεις 25 εκατ. δολαρίων προκειμένου να σταματήσει η πτώση της αγοράς. Η κίνηση αυτή σταμάτησε την πτώση και η αγορά εκτοξεύθηκε στη συνέχεια.

https://www.efsyn.gr/oikonomia/diethnis-oikonomia/216660_krah-poy-allaxe-rizika-tin-eikona-toy-planiti