Η κατάσταση τείνει να γίνει μη αναστρέψιμη, αν δεν έγινε ήδη, καθώς η ηγεσία του Καζακστάν ακύρωσε πριν λίγες ώρες την Συνθήκη του 1995 των χωρών ΚΑΚ αποχωρώντας από την Διακρατική Νομισματική Επιτροπή.
Αυτό δεν είναι τίποτα μπροστά σε αυτό που έχει ετοιμάσει το Καζακστάν μαζί με ΗΠΑ και ΕΕ. O πρόεδρος της χώρας εξέδωσε διάταγμα με το οποίο αντικαθιστά την Ρωσία ως διαμετακομιστικό κόμβο του καζακικού πετρελαίου προς την Ευρώπη. Ποιες είναι οι χώρες στην οποίες θα στηριχθεί το Καζακστάν καθ’ υπόδειξη ΗΠΑ-ΕΕ: Γεωργία-Αζερμπαϊτζάν και μάλλον Τουρκία.
Η κεντρική Ασία πλέον κινδυνεύει να τιναχτεί στον αέρα καθώς η Ρωσία δεν πρόκειται να επιτρέψει να ολοκληρωθούν αυτοί οι σχεδιασμοί. Σκοπός είναι να διώξει τις αμερικανικές και ευρωπαϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κασπία και όχι να βγει αυτή εκτός ενεργειακών σχεδιασμών.
Συνεπώς, βρισκόμαστε μπροστά σε μια μείζονα κρίση με ορατό το ενδεχόμενο νέας ανάφλεξης τη στιγμή που σοβεί ακόμη η κρίση στο Ουζμπεκιστάν.
Να σημειώσουμε, ότι η κρίση δεν ξέσπασε αιφνιδιαστικά αλλά έχει κλιμακωθεί εδώ και μήνες με αποκορύφωμα αρκετά συμβάντα των τελευταίων 30 ημερών. Υπήρχαν πολυάριθμα δημοσιεύματα ρωσικών ΜΜΕ τους τελευταίες έξι μήνες για την κατάσταση στο Καζακστάν.
Καζακστάν: Aποχωρεί από τη συμφωνία της ΚΑΚ του 1995
Το Καζακστάν αποσύρεται από τη Συμφωνία της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών του 1995 για τη Διακρατική Νομισματική Επιτροπή βάζοντας τέλος στα σχέδια Β.Πούτιν για “ένωση του μετασοβιετικού χώρου”.
Το διάταγμα του προέδρου του Καζακστάν Kasym-Zhomart Tokayev αναφέρει συγκεκριμένα:
«Να εγκριθεί το πρωτόκολλο για τη λύση της συμφωνίας για τη σύσταση της Διακρατικής Νομισματικής Επιτροπής της 26ης Μαΐου 1995».
Το έγγραφο για την αποχώρηση από τη συμφωνία έχει ήδη τεθεί σε ισχύ.
Η Διακρατική Νομισματική Επιτροπή δημιουργήθηκε για τη συνεργασία μεταξύ των μετασοβιετικών χωρών στον τομέα του νομίσματος, των πληρωμών και των πιστώσεων, καθώς και για τη βελτίωση (σύγκλιση) της νομισματικής νομοθεσίας των χωρών που είναι συμβαλλόμενα μέρη στη συμφωνία. Σκοπός ήταν η προώθηση της ανάπτυξης της οικονομικής συνεργασίας και η διασφάλιση της αμοιβαίας μετατρεψιμότητας των εθνικών νομισμάτων.
Το “Στοπ’ στον αγωγό Caspian Pipeline
Τον περασμένο μήνα, η Ρωσία διέκοψε την αποστολή πετρελαίου του Καζακστάν μέσω του τερματικού σταθμού του λιμανιού Novorossiysk (το οποίο χρησιμοποιείται από την CPC ή αλλιώς Caspian Pipeline Consortium ).
Αυτή η εταιρεία αντιπροσωπεύει το 80 τοις εκατό του πετρελαίου που εξάγεται από το Καζακστάν, συμπεριλαμβανομένου του κοιτάσματος Tengiz.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, δικαστήριο της πόλης του Novorossiysk διέταξε την Caspian Pipeline Consortium (CPC) να σταματήσει την αποστολή φορτίων από τον τερματικό της σταθμό στη Μαύρη Θάλασσα για ένα μήνα, λόγω παράβασης περιβαλλοντικών κανόνων.
Παράλληλα με την εύρεση υποθαλάσσιας νάρκης από τον Β’ ΠΠ κοντά στους σταθμούς της εταιρείας, πρόσφατη έρευνα των ρωσικών αρχών «αποκάλυψε πολλαπλές παραβάσεις των κανόνων Oil Spill Response» (σ.σ. Πλαίσιο αντιμετώπισης πετρελαιοκηλίδων).
H απαγόρευση αυτή δεν πρόκειται να επηρεάσει και τόσο τις ρωσικές εξαγωγές, αλλά αυτές του γειτονικού Καζακστάν και τη «διψασμένη για ενέργεια» Ευρώπη. Η αγορά θα απωλέσει περίπου 1,5 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, ενώ ο οικονομικός αντίκτυπος προς τη Ρωσία θα είναι σχεδόν μηδενικός.
Τα 2/3 του πετρελαίου της CPC καταλήγουν στις ευρωπαϊκές αγορές που επηρεάζονται από τις ταραχές στη Λιβύη η οποία έχει μειώσει τις εξαγωγές πετρελαίου κατά το ήμισυ.
Οι κινήσεις Καζακστάν προς την κρίση με Ρωσία
Τα προβλήματα στο έργο του CPC άρχισαν να δημιουργούνται αφού ο πρόεδρος του Καζακστάν, Τοκάγιεφ, κατά την επίσκεψή του στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης (SPIEF), ανακοίνωσε την αδυναμία αναγνώρισης της λεγόμενης «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντόνετσκ» και «Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουχάνσκ».
-Αργότερα, ο Τοκάγιεφ ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να αυξήσει τις προμήθειες πετρελαίου στην Ευρώπη.
-Την ίδια μέρα, έγινε γνωστό ότι το Καζακστάν εξετάζει το ενδεχόμενο απαγόρευσης των εισαγωγών αγαθών στη Ρωσία και τη Λευκορωσία για τα οποία έχουν επιβληθεί κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη Μεγάλη Βρετανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το υπουργείο Οικονομικών της χώρας εξέδωσε εντολή για δημόσια συζήτηση.
-Στη συνέχεια, το Περιφερειακό Δικαστήριο Primorye του Novorossiysk έκλεισε έναν σημαντικό τερματικό σταθμό για την εξαγωγή πετρελαίου από το Καζακστάν στην Ευρώπη για 30 ημέρες.
-Στις 6 Ιουλίου, σημειώθηκε έκρηξη στο κοίτασμα του Καζακστάν Τενγκίζ, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν δύο άνθρωποι και να τραυματιστούν άλλοι τρεις.
-Στις 7 Ιουλίου, ο Kasym-Zhomart Tokayev έδωσε εντολή στην κυβέρνηση να διαφοροποιήσει τις διαδρομές παροχής πετρελαίου προς την Ευρώπη παρακάμπτοντας τη Ρωσία.
“Ο Τοκάγιεφ καταστρέφει τις σχέσεις με τον Πούτιν για να ευχαριστήσει τους Αμερικανούς”
Στην Ασία επικρατεί υστερία για την σύγκρουση Ρωσίας-Καζακστάν καθώς προς το παρόν η Μόσχα μπλοκάρει μέσω δικαστηρίου την άντληση πετρελαίου από τα κοιτάσματα του Καζακστάν Tengiz, Kashagan και Karachaganak, που διαχειρίζονται αμερικανικές, ευρωπαϊκές και βρετανικές εταιρείες μέσω του Αγωγού Caspian Pipeline Consortium (CPC).
“Το πετρέλαιο ανήκει κατά 90% σε ΗΠΑ-Βρετανία-ΕΕ”
Ο αγωγός CPC μεταφέρει πετρέλαιο που ανήκει κατά 90% σε αμερικανικές, βρετανικές και ευρωπαϊκές εταιρείες, οι οποίες, βάσει συμφωνιών κατανομής παραγωγής (PSA) και συμβάσεων χρήσης υπεδάφους που συνήφθησαν στις αρχές της δεκαετίας του ’90, κατέχουν δύο τα τρίτα των υδρογονανθράκων που παράγονται στο Καζακστάν.
Αυτό φαίνεται στην κατανομή των μεριδίων ενεργητικού σε διεθνείς κοινοπραξίες παραγωγής πετρελαίου στα τρία μεγαλύτερα κοιτάσματα πετρελαίου του Καζακστάν.
Έτσι, στο κοίτασμα Tengiz στην Κασπία Θάλασσα, στο πλαίσιο της Tengizchevroil LLP, ο εθνικός φορέας εκμετάλλευσης KazMunayGas έχει 20%, Chevron (ΗΠΑ) – 50%, ExxonMobil (ΗΠΑ) – 25%, LukArco JV (ΗΠΑ) – 5% .
Στο κοίτασμα Kashagan στην Κασπία Θάλασσα, στην κοινοπραξία North Caspian Operating Company NV (NCOC), ο εθνικός φορέας εκμετάλλευσης KazMunayGas έχει 16,88%, Eni (Ιταλία) – 16,81%, ExxonMobil (ΗΠΑ) – 16,81%, Shell (Ηνωμένο Βασίλειο) – 16,81%, Total (Γαλλία) – 16,81%, CNPC (Κίνα) – 8,33%, Inpex (Ιαπωνία) – 7,56%.
Στο κοίτασμα Karachaganak στην περιοχή του Δυτικού Καζακστάν στο Karachaganak Petroleum Operating BV, ο εθνικός φορέας εκμετάλλευσης KazMunayGas έχει μόνο 10%, Eni (Ιταλία) – 29,25%, Shell (Μεγάλη Βρετανία) – 29,25%, Chevron (ΗΠΑ) – 18% .
Αμερικανικές πλατφόρμες στο Kashagan στην Κασπία
Αυτές οι δυτικές εταιρείες μεταφέρουν το πετρέλαιο τους μέσω του CPC. Ο κύριος εθνικός φορέας εκμετάλλευσης, η κρατική εταιρεία KazMunayGas, μεταφέρει κυρίως πετρέλαιο σιδηροδρομικώς μέσω της Ρωσίας και στη συνέχεια χρησιμοποιεί ρωσικούς αγωγούς.
Επομένως, η ζημιά από αυτό το κλείσιμο για τον προϋπολογισμό του Καζακστάν είναι ελάχιστη και οι φόροι θα εξακολουθούν να εισπράττονται μετά την επανέναρξη των εργασιών CPC.
Αλλά, φυσικά, αυτή η ιστορία έχει και τη δική της πολιτική συνιστώσα, αφού είναι ήδη γνωστό ότι αυτό το αμερικανικό-ευρωπαϊκό πετρέλαιο, που παράγεται στο Καζακστάν και αποστέλλεται μέσω του λιμανιού του Novorossiysk, στη συνέχεια πηγαίνει στο ρουμανικό λιμάνι της Κωνστάντζα, από όπου εισέρχεται στο διυλιστήριο προμηθεύοντας τον εμπόλεμο στρατό της Ουκρανίας.
Υπήρχαν επίσης πιο κραυγαλέες περιπτώσεις όταν, ακόμη και πριν από την στρατιωτική επιχείρηση, το Καζακστάν αγόρασε ρωσικό πετρέλαιο στο ίδιο Novorossiysk και το έστειλε με τάνκερ στην Ουκρανία.
Επομένως, δεν θα μπορούσαν οι Ρώσοι περιβαλλοντολόγοι και η Rostransnadzor να ανταποκριθούν σε εχθρικές ενέργειες στο πλαίσιο των εξελισσόμενων κυρώσεων;
Άλλωστε, είναι ήδη προφανές ότι όσο προχωρά η αντιπαράθεση με τη Δύση, τόσο πιο κρίσιμη γίνεται η παρουσία στα στρατηγικά μετόπισθεν της Ρωσίας στην Κασπία Θάλασσα των μεγαλύτερων αμερικανικών και ευρωπαϊκών μεταλλευτικών εταιρειών.
Παράκαμψη Ρωσίας μέσω Μπακού-Τιφλίδας
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας του Καζακστάν, Kassym-Jomart Tokayev, ζήτησε να αναπτυχθούν άμεσα εναλλακτικοί οδοί παρακάμπτοντας τη Ρωσία ακόμη και με τη συμμετοχή Αμερικανών επενδυτών από το κοίτασμα Tengiz.
Πρόκειται για τις εταιρείες Chevron, ExxonMobil και JV LukArco.
«Η κατεύθυνση προτεραιότητας είναι η Διακασπική διαδρομή. Αναθέτω στην KazMunayGas να επεξεργαστεί την καλύτερη επιλογή για την υλοποίησή της, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας προσέλκυσης επενδυτών από το έργο Tengiz. Η κυβέρνηση, μαζί με το Samruk-Kazyna, θα πρέπει να λάβει μέτρα για την αύξηση της χωρητικότητας των πετρελαιαγωγών Atyrau-Kenkiyak και Kenkiyak-Kumkol», είπε ο πρόεδρος του Καζακστάν σε συνάντηση στις 7 Ιουλίου με τη συμμετοχή κυβερνητικών αξιωματούχων και επικεφαλής των σχετικών υπουργείων.
Για την ανάπτυξη της διακασπιακής διαδρομής μέσω Μπακού, Τιφλίδας και περαιτέρω προς το Μπατούμι ή το έδαφος της Τουρκίας, σχεδιάζεται η μετατροπή των λιμανιών, «σε κορυφαίους κόμβους της Κασπίας Θάλασσας».
Σχεδιάζεται η αγορά στόλου δεξαμενόπλοιων και η δημιουργία κόμβου εμπορευματοκιβωτίων στο λιμάνι του Ακτάου. Αλλά αυτό θα διαρκέσει τουλάχιστον τρία χρόνια και αυτή η διαδρομή θα κοστίσει επιπλέον δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια.
Δείτε τους χάρτες
Η διαδρομή από Καζακστάν προς Ρωσία
Όλες οι διαδρομές των αγωγών του Καζακστάν
H νέα διαδρομή μέσω Αζερμπαϊτζάν
https://warnews247.gr/ektakto-aitia-polemou-rosias-kazakstan-o-tokagief-akyrose-tin-synthiki-tou-1995-schediazei-parakampsi-moschas-o-poutin-peta-ektos-kaspias-oles-tis-xenes-etaireies-petrelaiou/
